Terwijl een kwart van de Nederlanders lijdt aan psychische klachten, is de geestelijke gezondheidszorg ontoegankelijk voor mensen die dringend hulp nodig hebben. Dit blijkt uit onderzoek door Bureau Lenz in opdracht van MIND. De helft van de respondenten die na 2021 hulp zocht, werd de toegang tot een of meerdere behandelingen geweigerd. De helft van hen kreeg te horen dat zij te complex waren, een derde hoorde dat er geen passend zorgaanbod was. Dit nadat een ruimte meerderheid van de respondenten al langer op de zorg moest wachten dan de maximale afgesproken tijd. MIND start een petitie ‘Niemand mag onnodig psychisch lijden’ en roept de politiek op om nú het zorgstelsel aan te passen. Dit meldt MIND.
Uit de peiling met 297 respondenten van het MIND ggz-panel, blijkt dat 53 procent van de respondenten door één of meerdere zorgaanbieders werd geweigerd. Bijna de helft van hen kreeg dit direct bij aanmelding te horen, 22 procent tijdens of direct na het intakegesprek en 27 procent pas in een nog later stadium. In meer dan de helft van de gevallen vond de zorgaanbieder de problemen te complex en bij een derde was het argument dat er geen passend zorgaanbod was.
Ook blijkt uit het onderzoek dat 80 procent van de respondenten langer op zorg moest wachten dan de afgesproken maximale wachttijd. Tijdens deze te lange wachttijden, kreeg slechts 37 procent een vorm van overbruggingshulp. Dit kwam vaak van de huisarts of POH-ggz en bij een klein deel van de instelling waar men aangemeld stond.
Belemmeringen door zorgverzekeraars
Naast de wachttijden en afwijzing door zorgaanbieders, kunnen ook zorgverzekeraars drempels opwerpen die de toegang tot zorg belemmeren. Bijvoorbeeld door extra kosten als de zorgverzekeraar geen contract heeft afgesloten met de gekozen zorgaanbieder. Bijna driekwart van de respondenten heeft gebruikgemaakt (of gebruik willen maken) van een gecontracteerde zorgaanbieder. Slechts acht procent heeft zich gewend tot een niet-gecontracteerde zorgaanbieder. Onder hen is de eigen bijdrage voor niet-gecontracteerde zorg vervolgens de meest genoemde reden om de behandeling niet te starten.
Restitutiepolis
Opvallend is dat de respondenten bovengemiddeld vaker een restitutiepolis hebben (27 procent) ten opzichte van het landelijk gemiddelde van 10 procent. Dit om zoveel mogelijk ingangen te behouden en zelf passende zorg te kunnen vinden. Het aantal naturapolissen bij de respondenten is daarentegen bijna twee keer zo laag (39 procent) dan het landelijk beeld (76 procent).
Petitie 'Niemand mag onnodig psychisch lijden'
Uit bovenstaande resultaten blijkt dat, terwijl de psychische klachten in Nederland toenemen, de problemen in de ggz nóg niet zijn opgelost. In het jaar 2022 hadden 3,3 miljoen mensen een psychische aandoening; onder jongeren is het aantal suïcides ongekend hoog. Gemiddeld wachten 40.000 mensen langer op ggz dan de afgesproken 3 maanden. Ook staat het recht op vrije artsenkeuze ter discussie. De kans op passende zorg neemt daardoor nog verder af en zorg wordt voor velen onbetaalbaar. MIND start daarom de petitie ‘Niemand mag onnodig psychisch lijden’ en roept de politiek op om nú het zorgstelsel aan te passen.
Directeur Dienke Bos: “Als we het zorgstelsel beter inrichten, kunnen we veel leed voorkomen. De vorige negen kabinetten zijn niet in staat geweest de problemen in de ggz op te lossen. Dat moet beter. Daarom starten we vanuit MIND de petitie ‘Niemand mag onnodig psychische lijden.’” MIND zal de petitie na de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november aanbieden aan de nieuwe Tweede Kamerleden met de oproep om het zorgstelsel beter in te richten.
Door: Nationale Zorggids
