Deze week was er opmerkelijk nieuws bij het journaal. In Katwijk gaat een groep vluchtelingen in een verzorgingshuis wonen, werken en studeren. Door de combinatie van deze drie elementen hoopt de zorgorganisatie perspectief te bieden aan deze mensen om een bestaan in Nederland op te bouwen. Een win-win situatie, omdat deze mensen zowel een gat dichten betreffende de toenemende leegstand in het gebouw als uitkomst bieden bij het personeelstekort in de 24 uursvoorziening. Een mooi initiatief. Het zette me wel aan het denken.
Zorg au-pair
Toen ik dit bericht hoorde moest ik denken aan een ander zorgconcept: de zorg au-pair. Heeft u hier al over gehoord? Hoogopgeleid zorgpersoneel, veelal uit Midden- en Oost-Europa, krijgt een spoedcursus Nederlands. Vervolgens worden hun gegevens met naam, foto en werkervaring op een website geplaatst. Als zorgzoekende of mantelzorger kun je dan een geschikte zorgverlener kiezen. Wanneer de keuze is gemaakt en een overeenkomst is gesloten, gaat de betreffende zorg au-pair voor een langere periode bij de zorgontvanger in huis wonen. De kosten worden veelal betaald vanuit het PGB en uiteraard een eigen bijdrage. Een mooi concept.
Wederom wordt er gesproken in termen van een win-win situatie. Deze groep professionals wordt arbeidsperspectief geboden en zorgontvangers komen op een betaalbare manier aan 24 uurszorg in de thuissituatie. Sommige zorgkantoren bieden een zorgteam aan, bestaande uit 2 á 3 mensen die elkaar om de 12 uur aflossen. Vorig jaar had ik een ontmoeting met een jonge vrouw uit Roemenië die in Nederland werkzaam is als zorg au-pair. Deze vrouw is hoogopgeleid en kan in haar thuisland geen werk vinden. Ik sprak ook met haar zorgontvanger, een alleenstaande vrouw met een mobiliteitsbeperking. Beide vonden het een goede oplossing. De zorgontvanger zou anders afhankelijk zijn van veel wisselend zorgpersoneel. De zorg au-pair kon op deze wijze geld verdienen en werkervaring op doen. Tussendoor fluisterde ze me wel toe: “Mevrouw heeft geen vrienden. Het is best vermoeiend hoeveel aandacht ze van me vraagt."
Win-win: geld of liefde voor het vak?
Waar leiden al deze ‘innovatieve zorgconcepten’ uiteindelijk naartoe? We zijn er goed in geworden om in de zorg te spreken van win-win situaties als we kijken naar oplossingen. Ik denk dat bij zorginnovatie het niet moet gaan over win-win situaties. Bij zorginnovatie zou de mens en de wijze waarop zorg wordt ontvangen centraal moeten staan! Het intermenselijke aspect van beschreven concepten maakt, dat een organisatie de daadwerkelijke beweegredenen uiteindelijk wegmoffelt. Ook hier gaat het uiteindelijk om de centen!
Aan het ‘iets goeds doen voor de medemens’ kleeft altijd het financiële plaatje. Dit geeft mij een bittere nasmaak in de mond. Hoogopgeleid personeel verkiest een andere werksetting met een beter loon en meer perspectief om door te groeien binnen een organisatie. Op zich logisch, maar wat zegt dit over het aanzien van personeel dat binnen de muren van een 24 uursvoorziening werkt? Het mag niet zo zijn dat door de toenemende inzet van goedkoper betaald personeel, het werk en aanzien om te werken in de ouderenzorg gedevalueerd worden.
De waardering van werken in de zorg zal nooit in financiën kunnen worden uitgedrukt. Hoe hard de politiek, belangenorganisaties en vakbonden er hun mening ook over spuien. Ja, betere financiële waardering is zeker gewenst maar de intrinsieke motivatie om zorgverlener te worden én te blijven máákt de pareltjes in de zorg die we zo hard nodig hebben! En of dit nou iemand is uit Syrië, Roemenië of uit Amsterdam moet niet uitmaken. Zorgmomenten tussen zorgontvanger en zorgverlener overstijgen het culturele aspect: het gaat uiteindelijk immers altijd om de ontmoeting tussen twee mensen.
© Nationale Onderwijsgids / Anni Tüski
