Deze week kwam in het nieuws dat enerzijds meer ouderen bij de spoedposten belanden na een ongeluk thuis. Anderzijds is er een toename van ouderen met brandwonden. Verenso, Vereniging voor Specialisten Ouderengeneeskunde reageerde op deze berichtgeving door te stellen dat het beleid van de overheid en de zorgverzekeraars verantwoordelijk is voor deze toename. Het nieuws is schrikbarend. Maar wat ik verontrustend vind, is het gegeven dat er een informatiehiaat is tussen de burger en de praktische mogelijkheden om vallen en ongelukken in de thuissituatie te voorkomen.
Een korte rondgang op de site van het centraal Bureau voor Statistieken maakt duidelijk dat een ‘ongeval in en rondom de woning’ onder een ‘privé ongeval’ valt. Tot 2011 werd er een aparte statistiek bijgehouden van dodelijk ongelukken in en rondom de woning. Uit deze gegevens blijkt dat de hoogste doodsoorzaak ‘privé ongeval’ boven 70 jaar onder de categorie ‘vallen’ te vinden is. Overlijden ten gevolge van brandwonden is tot 2011 laag.
Valpreventie: makkelijk gezegd dan gedaan
Als mensen langer thuis wonen en er pas in een later stadium professionele zorg wordt ingezet, is het ook lastig om te signaleren en in te zetten op preventie. De eerste signalen dat er problemen zijn, zullen in veel gevallen namelijk niet van de ouderen zelf komen. De omgeving, in veel gevallen de mantelzorger, zal dit als eerste signaleren. En wat doe je dan? In gesprek gaan, verschil van mening constateren, zorgen maken dat het een keertje ‘misgaat’. Het is de realiteit van alle dag voor velen. Helaas laten de cijfers ook zien, dat het een keertje misgaat voordat de oudere beseft dat er echt iets moet gebeuren. Volgens VeiligheidNL blijkt dat veel ouderen die wel bereikt worden, niet of moeilijk te motiveren zijn om mee te doen met valpreventie trainingen. Veel gehoorde uitspraken zijn “Het valt wel mee”, “Ik loop wel wat langzamer” .
Welke oplossingen zijn er?
Het gezegde zegt: ‘ouderdom komt met gebreken’. De acceptatie verloopt bij iedereen anders. Dit zou het uitgangspunt moeten zijn om gecombineerde oplossingen in te kunnen zetten. Voor de eerstelijns zorg is door VeiligheidNL een valrisicotest ontwikkeld. Maak de signaleringstest op maat voor de naaste informele zorger / mantelzorger. Op deze wijze kan de mantelzorger naast signaleren ook beter het gesprek aangaan met het betreffende familielid en met de zorgverleners.
Gemeente, zorgverzekeraar, Ergotherapie Nederland, leveranciers voor hulpmiddelen: ga SAMENWERKEN! Stel een standaardpakket preventieve valhulpmiddelen samen. Biedt dit aan voor iedere 65+’er. Combineer dit met een training waarvan de valpreventietraining onderdeel kan zijn. Deze trainingen worden aangeboden door thuis- en/ of belangenorganisaties. Zorg er dan voor dat deze trainingen laagdrempelig toegankelijk zijn, óók voor niet-cliënten / -leden.
Op 2 oktober aanstaande is het Nationale Ouderendag. VeiligheidNL lanceert ook op die dag de Week van de Valpreventie. Juist om extra aandacht te geven voor het gegeven dat valpartijen voorkomen kunnen worden. Een ongeluk zit in een klein hoekje. De oplossing ligt echter voor de hand als kennis en praktische oplossingen direct en op laagdrempelige wijze toegankelijk zijn voor de burger.
© Nationale Onderwijsgids
