Die angst en onwetendheid worden vooral door de media in stand gehouden. Vaak worden incidenten in de maatschappij gekoppeld aan een psychiatrische ziekte. Dat zou best kunnen, maar vaak is het tegendeel waar. De media komen echter al snel op het feit dat een dader van een incident psychisch niet helemaal stabiel was. Ze baseren zich op verhalen die in de omgeving de rondte doen en die nauwelijks of niet zijn getest door professionals. Een soort wikipedia-effect. Het is een bron, maar erg onbetrouwbaar.

Iemand die ander gedrag vertoont is niet gek, maar anders. Laat ze in hun waarde. Leven en laten leven. Deze les heb ik van mijn oma mee gekregen. Ook ik was vroeger een persoon die al snel zijn oordeel klaar had. Nu ik zelf tot de groep behoor die gestigmatiseerd wordt erger ik me aan het feit dat ik vroeger ook zo was. Het is een smet op mijn leven, want mijn ziekte, daar heb ik niet om gevraagd. Het is me overkomen. Ik heb er niets aan kunnen doen.
Helaas hoor ik steeds vaker verhalen van patiënten die buitengesloten worden, geen baan kunnen vinden, vrienden kwijtraken, familie die na een incident niets meer met de patiënt te maken willen hebben. Ja! Echt het verstoten van eigen bloed komt vaker voor dan men denkt. Gelukkig kan ik zeggen dat het mij niet is overkomen. Ik heb een lieve familie, goede vrienden en een baantje waarin ik mijn talent voor schrijven kan ontwikkelen. Met andere woorden: niemand hoeft met mij medelijden te hebben.

Moet ik dan, omdat ik het zo goed heb, het laten gebeuren? Nee, ik vind dat je er iets moet tegen doen. Het beste medicijn tegen de stigmatisering en de beeldvorming die mensen hebben over psychiatrische patiënten is naar buiten treden. Vertel over je ziekte. Ik heb twintig jaar mijn mond gehouden, maar sinds ik er open voor ben merk ik dat veel mensen interesse hebben. Hebben ze dat niet en lopen ze daarom weg? Dat is dan hun probleem! Niet van de patiënt.

Nu de Nationale Week van de psychiatrie voor de deur staat is het een mooi moment om aandacht te vragen voor deze groep mensen. En de groep is groter dan men denkt. Iedereen heeft wel een kennis, vriend of familielid die een depressie heeft gehad, of een kwetsbaarheid heeft voor een psychose of een autistist is, in zijn of haar netwerk. Probeer zo iemand te helpen door met hem of haar contact te leggen. Het hoeven geen diepe gesprekken te zijn. Ga wat leuks doen en laat hem of haar merken dat je ze accepteert zoals hij of zij is.

Tijdens de Nationale Week van de Psychiatrie staan beeldvorming en stigma dus centraal. Samen met psycholoog Kim Helmus ben ik onlangs begonnen om het stigma wat er dus nog heerst te doorbreken. Kim heeft onlangs een wereldreis gemaakt langs allerlei anti-stigmaprojecten om te kijken wat de medemens in den vreemde doet om dit taboe te doorbreken. Het was voor haar een indrukwekkende reis waarin ze heeft geconstateerd dat Nederland nog veel kan leren.

© Nationale Zorggids / Nicolai van Doorn