Wat te doen als je met je trein in een tunnel staat en er breekt brand uit of er is rookontwikkeling? Toen ik werd gevraagd dacht ik natuurlijk 'wat weet ik nu van treinen en tunnels?' Gelukkig wist ik wel wat van hoe je jezelf rustig kunt houden in een hectische situatie en hoe je kunt communiceren dus dat was al wat. Zag mezelf niet over de ins en outs van tunnels en treinen praten en nu kan ik een trein wegrijden... nee hoor dat is overdreven.

Wie denk je dat je bent

De eerste keer dat ik de training gaf en vertelde dat ik zzp-er ben en geen echte NS-er vroeg een Amsterdamse hoofdconductrice me: "Wie denk jij dat jij bent dat jij deze training aan mij kunt geven?" 'Uitademen Marja' dacht ik... en dat hielp om niet cynisch te worden of me klein te gaan voelen. "Je hebt gelijk, dat vraag ik mezelf ook af. Laten we beginnen en als ik gekke dingen zeg dan vertel je me dat meteen." Aan het eind kwam ze me huggen en gingen uit elkaar als vrienden. Ik zei inderdaad gekke dingen zoals 'passagiers' en het moest 'reiziger' zijn en nog zowat... ik leerde snel en voor ik het wist had ik het over ventilatie en hoogspanningskabels en treinen ombouwen alsof ik nooit anders had gedaan.

De mensen kwamen vaak met tegenzin en lange gezichten. Ze wilden bewegen en lekker op de trein bezig zijn en niet zo'n hele dag binnen zitten. De meesten hadden deze training al drie keer gehad omdat ze elke drie jaar de boel weer moeten opfrissen. Een hele uitdaging en het lukte me bijna elke keer weer om er een gezellige boel van te maken waar ook nog wat informatie werd opgefrist. Ze weten het allemaal wel maar toch goed om alles nog eens door te nemen. Er werd me aan het begin verteld dat machinisten stil zijn en moeilijker aan het praten te krijgen en de hoofdconducteurs praten te veel en zijn moeilijker stil te krijgen. Het viel allemaal mee en het bleek een misverstand. Tussen de bedrijven door hadden we prachtige gesprekken over het leven.

Solidariteit

Wat waren het bijzondere ontmoetingen met mensen die zoveel meemaken op de trein. Evacuaties om allerlei redenen, mensen die voor de trein springen, geweld, verbaal geweld, dronken voetbalsupporters. Denk er eens aan als je gecontroleerd wordt en de neiging hebt de conducteur voor vanzelfsprekend te nemen.

Het is prachtig om te zien hoe solidair mensen zijn als één van hen iets overkomt of een van hen het te kwaad krijgt. Wat wel eens gebeurde als er net een grapje teveel werd gemaakt over een gevoelig onderwerp. Meteen alle collega's om hen heen zowel de mannen als de vrouwen.

Een vrouw vertelde dat ze iets heftigs meemaakte op een perron en al bloedend rondliep om nog van alles te regelen. Een collega bleef bij haar en hielp waar hij kon alleen wist ze niet wie het was. Van de zenuwen had ze niet naar zijn gezicht gekeken. Een man aan de andere kant van de zaal riep: "Dat was ik!" Het leek een slow motionfilm hoe ze naar elkaar toe renden en elkaar omhelsden. We zaten allemaal met tranen in onze ogen.

Uitdagingen

Er zijn medewerkers die er van alles naast doen zoals: mediums, zangers in restaurants, wapenverkoop, bed and breakfast runnen, duurzaam tuinieren, schrijvers en mensen die cabaretier hadden willen worden en het vak nu uitoefenen op de trein en op deze manier mensen aan het lachen krijgen. Ze waren van alle leeftijden en kwamen van over de hele wereld. De NS doet niet aan leeftijd- of andere discriminatie. Hoorde dat ze laatst een zestiger hebben aangenomen als hoofdconducteur.

Het is goed dat het nu stopt... de trainingen voor dit jaar zitten er weer op en er staan weer andere uitdagingen op me te wachten. Het waren boeiende jaren.

Het uitzicht vanuit de zaal in het Centraal Station Amsterdam is adembenemend.

© Nationale Zorggids / Marja Ruijterman