We waren jong en homo of lesbisch. We wilden geaccepteerd worden door de maatschappij en natuurlijk ook door onze ouders. Dat hoopten we te bewerkstelligen door vreedzame dansacties te doen in dancings. We dansten keurig tegenover elkaar bij Riche op het Rembrandtplein in Amsterdam. We raakten elkaar niet aan. Binnen de kortste keren werden we in elkaar geslagen en aan onze haren de dancing uitgetrokken. Brillen werden gecrasht, ogen blauw geslagen en haren uitgetrokken. We deden aangifte bij het politiebureau zo'n dertig meter verderop. "Tja, dat hebben jullie zelf uitgelokt!" en daarmee konden we gaan. We wilden niet gekwetst worden.
Door Marja Ruijterman
We waren verbijsterd en begrepen het niet. Nu denk ik: tja, ik had het kunnen weten en we lokten het uit door iets te doen wat voor hetero's heel gewoon was. Eigenlijk wisten we wel wat er zou kunnen gebeuren, we wilden laten zien dat het ook echt gebeurde en aandacht voor onze situatie.
Mede door dit soort acties werd het in de zeventiger jaren steeds 'gewoner' om lesbisch/homo te zijn in Amsterdam. We waren onder de indruk van Gandhi en Marten Luther King die op vreedzame manier voet bij stuk hielden en het respect van de wereld oogsten al kostte het hun leven. Net als de vreedzame acties nu om te laten zien dat Zwarte Piet kwetsend is voor velen. We weten eigenlijk wel wat er kan gebeuren en het gebeurt. De boel is aan het verharden en snel ook. Niemand wil gekwetst worden.
We zijn allemaal erg gevoelig. Vaak zijn we gevoeliger voor onze eigen gekwetstheid dan die van anderen. Kan me herinneren dat ik ooit met een politieman uit één van mijn trainingen, waar ik trouwens erg dol op was/ben, mee mocht lopen 's nachts door Alkmaar. We liepen rustig te praten toen hij opeens begon te rennen en door de portofoon te roepen. Stomverbaasd rende ik er achteraan, had niets gemerkt. Wat bleek: een jongeman had vanuit een bus zijn middelvinger naar hem opgestoken. "We moeten ons niet laten uitschelden want dan verliezen we gezag." zei hij later op mijn vraag of dat nou werkelijk zo erg was.
Nu kunnen we natuurlijk niet allemaal iemand laten arresteren als er een middelvinger naar ons wordt uitgestoken. Ik weet zeker dat er heel wat agenten van alles over zich heen gescholden krijgen zonder dat iemand wordt gearresteerd. Ik moest tijdens de trainingen de dienders leren dat het niet persoonlijk bedoeld was maar dat het om het uniform ging. Niet zo'n gek uitgangspunt en we kunnen ons lichaam als ons uniform zien. Daarbinnen zijn we onszelf. Agenten zijn gevoelig en willen niet gekwetst worden.
Heb zelf ooit agenten uitgedaagd en een klap op mijn kop gekregen met de wapenstok. De man heeft wel zijn excuses en een rol closetpapier aangeboden om het bloeden te stelpen. We zaten met elkaar in een machtsspelletje. Jaren later hoorde ik verhalen van nu volwassen agenten die vertelden doodsbang te zijn geweest in acties. Ze waren net bij hun moeder vandaan en stonden daar tegenover een woedende menigte.
Die kant van de zaak had ik me nooit gerealiseerd. Zij waren de vijand en wij waren de slachtoffers naar mijn idee. Nu bleek dat we met elkaar konden praten over die tijd en om onszelf en met elkaar konden lachen en zelfs huilen, wat een paar keer is gebeurd. Voor mij een bewustzijnstap. We zijn niet zo anders dan ik dacht. Dezelfde angsten en dezelfde ideeën over elkaar. Nu we elkaar beter leerden kennen verdween dat gevoel totaal. Er is geen vijand dan die in ons hoofd. We willen niet gekwetst worden.
Ik zie mensen langskomen op Facebook die zelf heel gevoelig zijn als het om eigen afkomst gaat en vinden dat anderen van andere afkomst niet moeten zeuren. Ik begrijp het niet en ik begrijp het ook weer wel: we willen allemaal zelf verschoond blijven van beledigingen en hebben de neiging alleen te voelen wat we zelf voelen. We bouwen onze eigen denkbeelden over 'de ander' en vergeten dat 'de ander' dezelfde gevoelens heeft als wij zelf. Niemand wil gekwetst worden.
Wat nu te doen? Mijn oude rechtvaardigheidsgevoel-neigingen willen nog wel eens oppoppen door me met de discussies te bemoeien en ik merk dat het geen zier helpt. De deur wordt voor mijn neus gesloten en voor ik het weet voel ik mezelf slachtoffer van de situatie. Daar wil ik uitblijven. Wat dan wel? Heb besloten te blijven schrijven en spreken over wat ons bindt, over de ontdekking dat we, ondanks onze uiterlijke en culturele verschillen, één familie zijn die elkaar nodig hebben op deze aarde. We kunnen ons ter plekke sluiten en openen dat is onze keuze. We kunnen ons laten verharden of we kunnen kiezen voor bewustzijn.
Er zijn filmpjes van moslims die zich blinddoeken, midden op straat gaan staan met wijd open armen om zich te laten huggen. Heel kwetsbaar en moedig staan ze daar en dan blijkt dat heel wat mensen hen graag omarmen. Diep in ons is het verlangen naar éénheid, naar liefde, naar vrede en daar kunnen we zelf een stap in zetten. Onze harnassen kunnen we afgooien op wat voor manier dan ook. Het ego is te kwetsen, de ziel niet. Die is altijd vrij! Vandaar uit wil ik leven, spreken en schrijven. Van Ziel tot Ziel, wie het ook moge Zijn.
© Nationale Zorggids / Marja Ruijterman
