Zo zijn er heel wat mensen met een verhard hart. Dikke schillen erom heen en daardoor in staat te 

moorden of te martelen.

Heb wel eens gelezen dat de Nazi's soms heel lief waren voor hun dieren en kinderen en ondertussen 

joden martelden en in gaskamers lieten creperen.

Hoe is het mogelijk? Deze tijd zie ik om me heen ook mensen verharden. De toon in het nieuws en de 

reacties van mensen op het nieuws. Voor men het weet heeft men een kant gekozen en is 'de andere 

kant' de vijand. Het gaat heel snel maar het kan ook zo maar ineens zijn dat we wakker worden. Hoe 

verhard het hart ook is.

Een paar jaar geleden zag ik op de televisie een interview met mensen die lid waren van de Ku Klux 

Clan. Ze zaten vol haat tot op een nacht brand uitbrak in hun huis en ze werden gered door een 

zwarte man. Er brak een acute hartverzachting door en ze werden goede vrienden. Dag Ku Klux Clan.

Het is dus mogelijk om van keihard naar zacht te komen in korte tijd. Een plotseling inzicht. Het 

verdwijnen van een donkere sluier waardoor het licht weer vrij kan stromen.

Hoorde van een vriendin die een vriend heeft in Zuid Amerika die ooit gemarteld werd. Hij bleef 

liefdevol kijken naar zijn beul. Die kon zijn werk niet meer doen en stopte. Dat zijn gebeurtenissen die 

raken en niet alleen voor kippenvel zorgen maar ook voor hartverzachting. Het kan in één klap 

gebeuren.

Het schijnt dat we na onze dood een levensoverzicht krijgen waarbij we alles voelen wat we zelf 

hebben beleefd maar ook welk effect ons gedrag bij anderen heeft gehad. Dit alles zonder 

veroordeling. Het is louter bedoeld als diep inzicht om wakker te worden. Dat gaat van wat ik als kind 

met andere kinderen heb gedaan tot wat ik later in mijn leven met mijn geliefden, ouders, vreemden 

heb verkeerd. Alles voel je tot op het bot... wat het kindje dat ik buitensloot voelde tot wat mijn moeder 

voelde als ik cynisch naar haar was. Ook de mooie liefdevolle gestes die ik naar anderen deed voel ik 

dan van alle kanten. Natuurlijk ook wat ik mezelf heb aangedaan of gegeven komt langs. Het lijkt me 

buitengewoon interessant en soms hartverscheurend en soms vol blijdschap en geluk om het 

overzicht te beleven.

Ik hoef natuurlijk niet te wachten tot mijn dood. Dat kan ik nu ook al doen.

Als ik merk hoe mijn eigen hart verzacht bij de aanblik van zo'n poesje denk ik: waar ben ik verhard? 

Dat ik niet altijd met zo'n zacht hart rondloop?

Nou sta ik niet bekend als een keiharde zakenvrouw en mijn geliefde zou willen dat ik me wat harder 

en zakelijker opstel in sommige situaties.

De meesten van ons hebben hier en daar wat hartverhardingen opgelopen of ons aangewend om de 

wereld aan te kunnen.

Af en toe eens stilstaan bij waar de verhardingen optreden en op welke momenten is wel eens nuttig. 

Bij mij komt het onder andere voor als iemand iets van me wil waar ik geen zin in heb.

De neiging om niet te antwoorden en het op z'n beloop te laten of het benauwd krijgen en het toch 

doen maar met tegenzin en dat duidelijk laten merken.

Heel eenvoudig zeggen: 'Nee, dat doe ik niet, dank je wel!' en het liefst op de uitademing helpt.

Is niets bijzonders aan. Als ik het op de hartverharding manier doe dan blijft het lang spelen en hou ik 

het vast en wordt het harder en harder in me.

Dus uitademen en eerlijk zijn zorgt voor de hartverzachting bij alle partijen. Dit is natuurlijk maar een 

klein voorbeeld in vergelijking met wat er in de wereld aan de hand is. Toch begint het ergens in 

onszelf. Er is hoop voor de wereld.

 

© Nationale Zorggids / Marja Ruijterman