Smaardijk beschrijft in nieuw onderzoek de risico’s van psychologische klachten voor hartaandoeningen apart bij vrouwen en mannen. Klachten als stress, angst en depressie verhogen het risico op het ontwikkelen én verergeren van zogenaamde ischemische hartziekten (zuurstofgebrek van de hartspier). Ook onderzocht de promovenda hoe vaak deze psychologische factoren een rol spelen bij patiënten die te maken kregen met een spontane scheur van de kransslagader (SCAD: Spontaneous Coronary Artery Dissection), een aandoening die veel vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen.

Onderdiagnosticering en -behandeling

Tot nu toe was nog niet duidelijk of vrouwen met psychologische klachten een hoger risico op hartziekten lopen dan mannen. In wetenschappelijk onderzoek en in de klinische praktijk ligt de nadruk op hartaandoeningen bij mannen, waardoor er onderrapportage, onderdiagnosticering en onderbehandeling van vrouwelijke patiënten met ischemische hartziekten bestaat.

Uit de bestudeerde literatuur blijkt dat psychologische factoren zowel bij mannen als vrouwen een vergelijkbaar of grotere rol spelen op het krijgen van een ischemische hartziekte. Bij patiënten, die reeds ischemische hartziekten hebben ervaren, gaan psychologische klachten samen met een hoger risico op een nieuw hartinfarct, dotterbehandeling of bypassoperatie, of zelfs overlijden. Het risico bleek hier hoger voor mannen met ischemische hartziekten dan voor vrouwen.

Vrouwelijke SCAD-patiënten

Smaardijk deed daarom nader onderzoek onder 183 SCAD-patiënten, waarvan 172 (94%) vrouw. Deze groep werd vergeleken met vrouwelijke patiënten met een ‘klassiek’ hartinfarct (oorzaak aderverkalking). Bij SCAD-patiënten bleken fibromusculaire dysplasie (vaatafwijkingen in de slagaders), migraine, oorsuizen en chronische pijn vaak voor te komen, evenals stress en burn-out klachten.  Verder bleek dat meer dan de helft van hen hevige emotionele stress ervoer in de 24 uur voorafgaand aan het infarct, wat aanzienlijk hoger was dan bij vrouwelijke patiënten van dezelfde leeftijd met een ‘klassiek’ hartinfarct (56 procent versus 39 procent).

Verschillen tussen vrouwen en mannen zijn van groot belang voor de diagnostiek en behandeling van hartziekten. Hoe hartziekten en daaraan gelinkte (psychologische) klachten ontstaan, manifesteren zich bij vrouwen anders dan bij mannen. Preventieve strategieën, verbeterde testmogelijkheden en vernieuwende patiënt-specifieke therapeutische interventies zijn nodig om klinische uitkomsten en kwaliteit van leven bij vrouwen en mannen met verschillende typen hartziekten te verbeteren.

Door: Nationale Zorggids