Wachtlijstinformatie in de ggz vaak onbetrouwbaar: gevolgen voor zorginkoop

De wachttijden voor geestelijke gezondheidszorg (ggz) in Nederland blijven een hardnekkig probleem. Mensen die dringend zorg nodig hebben, moeten vaak veel te lang wachten. Zorgverzekeraar VGZ wil graag een bijdrage leveren aan het oplossen van dit probleem, maar wordt daarbij geconfronteerd met onbetrouwbare wachtlijstinformatie. Volgens een recent onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) en Maastricht University (MU) zijn de huidige wachttijdgegevens niet accuraat, wat het voor zorgverzekeraars lastig maakt om adequaat zorg in te kopen. Dit meldt VGZ.

Uit het onderzoek blijkt dat wachttijden vaak verkeerd worden geregistreerd, wat leidt tot een onnauwkeurig beeld. Tienduizenden gevallen van foutieve registraties zorgen ervoor dat de wachtlijsten langer lijken dan ze daadwerkelijk zijn. Zo geven sommige zorgaanbieders wachtenden op voor diagnoses die ze niet eens behandelen. Ook blijkt dat bijna de helft van de zorgaanbieders over meerdere meetmomenten exact hetzelfde aantal wachtenden rapporteert, wat suggereert dat deze gegevens niet goed worden bijgewerkt.

Wachttijden variëren

Door deze fouten variëren de wachttijden in sommige regio’s met wel meer dan tien weken, afhankelijk van de juistheid van de data. En zelfs als de gegevens wel volledig zouden zijn, kunnen verzekeraars weinig betekenen vanwege gebrek aan inzicht in welke verzekerde waar wacht. Voor zorgverzekeraars zoals VGZ betekent dit dat ze niet goed kunnen inspelen op de werkelijke zorgbehoefte, met als gevolg dat extra zorg wordt ingekocht op plekken waar het minder nodig is, terwijl dit juist elders wél nodig zou zijn.

De onjuiste informatie heeft directe gevolgen voor de mensen die zorg nodig hebben. Door verkeerd ingezette middelen kunnen cliënten langer moeten wachten dan noodzakelijk. In 2023 slaagde VGZ erin om ruim 6.000 verzekerden te helpen aan snellere zorg, wat leidde tot een gemiddelde wachttijdverkorting van zeven weken. Maar voor structurele verbetering is meer transparantie nodig.

Oproep tot verbetering

VGZ roept de politiek en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) op om wachtlijsten inzichtelijker te maken. Zonder concrete informatie over wie op de wachtlijst staat, is het lastig om mensen gericht te helpen. Daarnaast pleit VGZ voor een systeem waarbij de ernst van de zorgvraag wordt meegewogen. Mensen met complexe problematiek zouden voorrang moeten krijgen, omdat zij vaak minder alternatieven hebben.

Door: Nationale Zorggids / Johanne Levinsky