Alleen zorg bieden die bijdraagt aan het functioneren van mensen en hun kwaliteit van leven. Dat zou het vertrekpunt moeten zijn voor de gezondheidszorg om het betaalbaar, van goede kwaliteit en toegankelijk voor iedereen te houden. Dit schrijven Zorginstituut Nederland en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) in een adviesrapport dat op vrijdag 27 november naar minister Tamara van Ark voor Medische Zorg is gestuurd.
Volgens bestuursvoorzitters Marian Kaljouw en Sjaak Wijma van de NZa en het Zorginstituut zet hun advies “een punt achter de vrijblijvendheid die heerst in de zorg en die uitgaat van de gedachte dat alles wat kan, vergoed moet worden. Er komt minder vrijblijvendheid, het is tijd voor samenwerking op basis van harde afspraken.” Mensen uit de dagelijkse praktijk van de zorg zijn betrokken en geraadpleegd bij de totstandkoming van het advies over de randvoorwaarden voor passende zorg.
Zorg is een koekoeksjong geworden
Door vergrijzing, steeds meer mensen met chronische ziekten en steeds meer dure geneesmiddelen blijven de kosten in de zorg elk jaar stijgen. Als niet wordt ingegrepen verdubbelen de kosten binnen twintig jaar. Steeds meer belastinggeld gaat naar de zorg en ook de maandelijkse premies die iedere Nederlander vanaf 18 jaar betaalt, stijgen. De zorg is een koekoeksjong geworden die investeringen in andere belangrijke sectoren van onze samenleving verdringt. Passende zorg en een daarvoor noodzakelijke, andere organisatie van zorg, moet de kostenstijging afremmen.
Juiste zorg op de juiste plek
Passende zorg is zorg die samen met de patiënt tot stand komt, betekent de juiste zorg op de juiste plek en gaat niet over ziekte, maar over gezondheid en preventie. Het rapport van het Zorginstituut en de NZa schetst noodzakelijke randvoorwaarden om het zorgstelsel zo te laten functioneren dat passende zorg de norm wordt. Door de gezondheid en het functioneren van het individu als uitgangspunt te nemen ontstaat gepast gebruik van zorg en wordt ‘verspilling’ door onnodige of niet-effectieve zorg voorkomen.
Nationale dialoog voor ‘gelijkgerichtheid’
Het advies spreekt over 'gelijkgerichtheid'. Ofwel: de neuzen van alle betrokken partijen in de zorg moeten in dezelfde richting gaan wijzen om de problemen in de zorg aan te pakken. “Daarbij denken we niet alleen aan zorgaanbieders, zorgverzekeraars, patiëntenverenigingen en overheden, maar aan alle 17 miljoen Nederlanders”, aldus Kaljouw en Wijma. “Die moeten gaan beseffen dat er geen automatisch recht bestaat op álle gewenste zorg.” Passende zorg vereist dat iedereen zijn rol op de juiste manier vervult.
Pakketbeheer en bekostiging van zorg
Het Zorginstituut en de NZa gaan hun instrumenten voor pakketbeheer en bekostiging van zorg actief inzetten om de gewenste transitie te bewerkstelligen. Als pakketbeheerder gaat het Zorginstituut onder meer ervoor zorgen dat bestaande zorg die bewezen niet-effectief is, uit het basispakket gaat. Daarnaast wordt ingezet op het versneld tot het pakket toelaten van innovatieve digitale zorg en zorg gericht op preventie. De NZa neemt het bekostigingssysteem onder de loep. Dat is nu nog gericht op de kosten per behandeling, hetgeen tot verkeerde productieprikkels leidt. In een stelsel van passende zorg zal er straks betaald worden voor gepast gebruik van zorg die bijdraagt aan iemands kwaliteit van leven.
Door: Nationale Zorggids
