Iedere vrouw krijgt vanaf haar 50ste om de twee jaar een oproep om mee te doen aan het bevolkingsonderzoek borstkanker. Dit onderzoek wordt gedaan met een mammogram, waarbij röntgenfoto’s worden gemaakt van het borstweefsel. De borst wordt tussen twee steunplaten gelegd en vervolgens samengedrukt voor de foto. Dit kan erg pijnlijk zijn. En hoewel vrouwen hun angsten vooraf duidelijk kunnen maken voor een prettigere ervaring met ondersteuning van personeel, zien ook veel af van het onderzoek uit angst voor de pijn. Onderzoek naar borstkanker is belangrijk, want jaarlijks worden zo borstkankergevallen ontdekt, die anders niet ontdekt zouden worden. Zijn er ook alternatieven zodat vrouwen niet meer onder het bevolkingsonderzoek uit willen komen?
Tomosynthese mammograaf
Sinds enkele jaren werken diverse ziekenhuizen met de tomosynthese mammograaf. Het apparaat zorgt ervoor dat de ergste pijn veroorzaakt door een ‘ouderwetse’ mammograaf, verleden tijd is. De machine werkt met tomosynthese, een techniek waarmee het apparaat beter door de borst heen kan kijken. De apparaten hebben een speciale meter die aangeeft hoeveel druk op de borst nog nodig is. Is er niet meer druk nodig, dan stopt de mammograaf ook met duwen. “Vrijwel altijd is dit veel eerder dan de laborant dat zou doen”, zegt radioloog Floortje Klerx.
Ademtest
Er is jaren geleden een ademtest ontwikkeld dat binnen zes minuten kan vaststellen of een vrouw borstkanker heeft. De ademtest is ontwikkeld door het Amerikaanse Menssana Research. Tijdens het onderzoek hiernaar controleerden de onderzoekers een groep vrouwen met een mammogram en lieten ze hen vervolgens een ademtest afleggen. Vrouwen met borstkanker bleken bij de ademtest een andere uitslag te geven dan vrouwen zonder borstkanker. De test is vooral nauwkeurig in het uitsluiten van borstkanker bij gezonde vrouwen. Zij hoeven dan geen verdere belastende onderzoeken te ondergaan. De ademtest is in 2014 ontwikkeld, maar nog niet in gebruik.
Mamma CT
Het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) gaat als eerste ziekenhuis in Nederland onderzoek doen met de Mamma CT als vervanging van het mammogram. Met de Mamma CT kunnen op een veel comfortabelere manier afbeeldingen van het borstweefsel worden gemaakt. Het apparaat ziet eruit als een groot bed en bevat een opening waar de borst in kan. De vrouw kan op haar buik liggen en binnen 12 seconden zijn de afbeeldingen gemaakt, zonder compressie van de borst.
Niet veel alternatieven
Veel alternatieven zijn er in Nederland nog niet, maar naast dat wetenschappers hard op zoek zijn hiernaar, zijn zorgverleners zich ook bewuster van de pijn die kan ontstaan bij een mammogram. Ze richten zich daarom zo veel mogelijk op comfort en geruststelling van de vrouw.
Door: Nationale Zorggids
Bronnen: LUMC, HagaZiekenhuis, Pink Ribbon, RIVM
