Zo’n 16 procent van de Nederlandse beroepsbevolking werkt regelmatig tijdens de nachtelijke uren. Uit de wetenschap komen signalen dat dit niet altijd gezond is. Onderzoek geeft nog geen uitsluitsel over welke preventieve maatregelen werknemers het beste kunnen beschermen. Een voorwaarts roterend rooster of een kort slaapje tijdens de nachtdienst helpen mogelijk tegen de klachten op korte termijn. Op dit moment is onduidelijk hoe mogelijke effecten op langere termijn – zoals borstkanker – voorkomen kunnen worden. Dit meldt de Gezondheidsraad.
Er zijn allerlei preventieve maatregelen uitgeprobeerd die gezondheidsklachten door nachtwerk proberen te verminderen. De raad bespreekt in het vandaag aan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid uitgebrachte advies 'Nachtwerk en gezondheidsrisico’s: mogelijkheden voor preventie' vier categorieën interventies: aanpassen van het ploegendienstrooster, beïnvloeden van de lichtblootstelling, veranderen van gedrag en leefstijl en het innemen van (genees)middelen.
Wat betreft het voorkomen van klachten op de korte termijn, is de bewijskracht van het beschikbare onderzoek niet sterk. Er zijn aanwijzingen dat een voorwaarts roterend rooster het meest gunstig is voor de alertheid en slaapkwaliteit. Ook lijkt het houden van een korte slaap tijdens de nachtdienst te kunnen helpen de slaperigheid te verminderen. Op basis van het beschikbare onderzoek is niet te zeggen wanneer het slaapje het beste kan plaatsvinden en hoelang het zou moeten duren. Voor wat betreft het voorkomen van klachten op de langere termijn is nog veel onduidelijk. Evenmin is duidelijk of het voorkomen of verminderen van klachten als slaperigheid, slaapkwaliteit en vermoeidheid op korte termijn, ook de effecten die later kunnen optreden kunnen verminderen.
De Gezondheidsraad vindt dat werkgevers nog kritischer zouden moeten bezien in hoeverre nachtwerk noodzakelijk is.
© Nationale Zorggids
