Na een forse stap terug in het eerste coronajaar, laat de ggz als sector in 2021 een opmerkelijk herstel zien. Ggz-organisaties boekten vorig jaar samen een positief resultaat van 234 miljoen euro. De winst is daarmee meer dan verdubbeld ten opzichte van 2020, toen het resultaat nog 110 miljoen euro was. De positieve resultaten, die deels een eenmalig karakter hebben door de verkoop van vastgoed, verhullen de problematiek waarmee de ggz te kampen heeft. Groeiende personeelstekorten, een hoog ziekteverzuim en de inzet van uitzendkrachten leggen een zware druk op bedrijfsresultaten. Dat blijkt uit een analyse van de jaarverslagen van de ggz-sector over 2021, meldt Intrakoop.
Op papier ziet het financiële plaatje voor de ggz als sector er gezond uit. De bedrijfsopbrengsten stegen met 5,1 procent terwijl de bedrijfslasten met 3,9 procent minder hard stegen. Daardoor bleef er onder aan de streep een nettoresultaat over van 234 miljoen, een resultaatratio van 2,5 procent tegen 1,2 procent in 2020. Over het geheel genomen lijken de coronacompensatiemaatregelen voor omzetderving en extra kosten in de ggz effectief te zijn geweest. De cijfers worden echter vertekend door de verkoop van vastgoed. Dit is een trend die de afgelopen jaren al is ingezet, doordat in de ggz de zogeheten intramurale capaciteit wordt afgebouwd. Ondanks het gezamenlijke positieve resultaat waren er 50 ggz-instellingen die rode cijfers schreven in 2021 tegen 75 een jaar eerder.
Fors minder investeringen
De totale bedrijfslasten voor de ggz stegen vorig jaar met 3,9 procent tot 9 miljard euro. Het grootste deel van de kosten (6,8 miljard euro) gaat op aan personeel, dit is inclusief het inhuren van personeel niet in loondienst. De andere grote post betreft de inkoopuitgaven die in 2021 met 0,9 procent stegen naar 2,9 miljard euro. Onder deze uitgaven vallen zowel dagelijkse kosten om de sector draaiende te houden (zoals kosten voor behandelingen, medicijnen, voeding en energie) als ook de investeringen.
Personeelstekort blijft oplopen
De arbeidsmarktproblematiek in de zorg raakt ook de ggz hard met als gevolg opnieuw stijgende personeelstekorten en toenemende kosten voor met name de flexibele schil. Gemiddeld maken PNIL-kosten (personeel niet in loondienst) zo’n 8 procent van de totale personeelskosten uit: daarmee is er in 10 jaar tijd sprake van ruim een verdubbeling van de kosten aan externe inhuur van personeel.
En deze problemen zijn voorlopig nog niet voorbij. Er staan ruim 6.400 vacatures open, een stijging van meer dan 14 procent ten opzichte van 2020. Daarbij gaat voor het grootste deel om zorgvacatures: bijna 85 procent. Het aantal moeilijk vervulbare vacatures, functies die langer dan drie maanden openstaan zonder een geschikte kandidaat gevonden te hebben, laat zelfs een toename zien van 26,4 procent.
Door: Nationale Zorggids
