De Jong vroeg aan 150 proefpersonen om te beoordelen of een stem blij of verdrietig klonk, dan wel blij of bang. Hierbij kregen de proefpersonen tevens een gezicht te zien met een blije, verdrietige of angstige uitdrukking. Een deel van de  proefpersonen was schizofreen, een deel was gezond en een deel was niet schizofreen, maar kampte wel met psychoses. De niet-schizofrene deelnemers lieten zich in de beoordeling van de stem duidelijk beïnvloeden door het gezicht. Kwamen de emoties overeen, dan was de beschrijving vaker correct. Bij schizofrene mensen bleek dit duidelijk minder het geval.

Volgens De Jong voegen de hersenen van gezonde mensen de signalen vanuit verschillende zintuigen automatisch samen tot één waarneming. 'Dit gebeurt in een fractie van een seconde. Het helpt de mens adequaat te reageren op gevaarlijke situaties. Als je bijvoorbeeld rook ruikt, vlammen ziet en hout hoort knetteren, weet je snel dat er brand is. Maar ook in sociale situaties kunnen we daardoor snel reageren op onze omgeving.'

De hersenen van schizofrene mensen blijken hiertoe minder goed in staat. Bij patiënten met schizofrenie zijn de waarneming en de hierop volgende stadia van verwerking en evaluatie niet goed op elkaar afgestemd. 'Zo’n stoornis in het waarnemingsvermogen is rechtstreeks van invloed op de sociale handicaps van schizofreniepatiënten. Wie anderen niet begrijpt, ontwikkelt makkelijker paranoïde gedrag', aldus De Jong.

Sjakko de Jong promoveert vandaag aan de Tilburg University.

© Nationale Zorggids