Samenwerking tussen formele en informele zorgnetwerken is in Nederland nog altijd meer uitzondering dan regel, al neemt het aantal samenwerkingen wel toe. “Ons land telt inmiddels zo’n tweeduizend zorgzame gemeenschappen”, zegt Jan Smelik, coördinator van Nederland Zorgt Voor Elkaar’ en medeauteur van de bundel ‘Zorgzame Buurten’ die deze maand aan de Tweede Kamer is aangeboden. “We hebben in 2020 meegewerkt aan onderzoek naar 350 zorgzame gemeenschappen. Op basis daarvan weten we dat 40 procent samenwerkt met thuiszorgorganisaties, en zelfs 90 procent met wijkteams en gemeenten.”
Schakels tussen zorgzame gemeenschappen en zorginstellingen, zoals huisartsen, ziekenhuizen en verpleeghuisinstellingen, zijn nog lang niet overal gelegd. Jan Kremer, gezant passende zorg van het Zorginstituut voegt hier aan toe: “Bij het opstellen van het richtinggevende ‘Kader Passende zorg’ hebben we nadrukkelijk gekozen voor verbinding met het veld, waaronder ook de jeugdzorg, publieke gezondheidszorg en het sociaal domein.”
Reorganisatie zorgvragen
Met passende zorg en de afspraken van het Integraal Zorgakkoord (IZA), zullen de organisatie en het aanbod van zorg de komende jaren gaan veranderen. Hulpvragen die niet in de spreekkamer thuishoren, bijvoorbeeld eenzaamheid of aanhoudende stress door schulden, zullen eerder en zo veel mogelijk in de eigen omgeving worden aangepakt. Dat kan niet zonder samenwerking en een goed verwijssysteem naar elkaars netwerk.
Netwerk versterken
Tijdens de Passende zorg-dialoog in Austerlitz voeren de aanwezigen het gesprek met elkaar aan de hand van en mét zes initiatieven uit verschillende delen van Nederland die zorg en welzijn bieden in een buurt, stadsdeel of dorp. Deze netwerken zijn: Austerlitz Zorgt, Morgenstond Den Haag, LaefHoês America, Voorzorgcirkels, De Wulverhorst en Liv-inn. Het doel is de brug naar elkaars werk- en denkwereld te slaan. Zodat formele en informele zorgnetwerken elkaar beter op het netvlies hebben en de deelnemende partijen in hun eigen stad of regio eerder de ingangen en aangrijpingspunten benutten om een samenwerking te onderzoeken en op te zetten.
Kader Passende zorg
Het Zorginstituut organiseert in 2023 meerdere Passende zorg-dialogen, waarvoor zorgprofessionals, zorgbestuurders, patiëntenvertegenwoordigers, zorgverzekeraars en partijen uit het sociale domein worden uitgenodigd. Met de input van de dialogen krijgt het ‘Kader Passende zorg’ van het Zorginstituut verdere invulling. In het kader zijn de principes van passende zorg in werkbare uitgangspunten omgezet en worden rollen en verantwoordelijkheden van partijen duidelijk beschreven. Het kader biedt houvast en richting bij het uitvoeren van alle afspraken van het IZA en het realiseren van passende zorg.
Passende zorg is effectieve zorg
De zorg in Nederland staat zwaar onder druk: door de vergrijzing zijn er steeds meer ouderen die steeds meer zorg nodig hebben, er is personeelsschaarste en de zorgkosten blijven stijgen. Passende zorg moet het tij keren en gaat over een andere organisatie en financiering van zorg, met als belangrijke uitgangspunten: passende zorg is effectieve zorg, die waar mogelijk dicht bij de patiënt wordt gegeven, gericht op gezondheid en kwaliteit van leven, en minder op medicaliseren. Om dit voor elkaar te krijgen, is meer samenwerking nodig, binnen én buiten de zorg.
Door: Nationale Zorggids
