De inspirerende bijeenkomst werd bijgewoond door 27 vertegenwoordigers van onder meer de Duurzame Dokter, EcoFysio, NHG, Nivel, RIVM, Samenwerkingsverband Richtlijnen Infectiepreventie, Streekziekenhuis Koningin Beatrix, VWS en Zorginstituut Nederland. Met deze denksessie en het aanbieden van de resultaten ervan draagt het Nivel bij aan het denken in oplossingen voor de uitdaging te komen tot duurzame zorg. Dat is een van de grote uitdagingen waar Nederland voor staat de komende jaren, tevens opgenomen in de Nivel Onderzoeksagenda 2022-2024.

Duurzame infectiepreventie – op naar minder disposables

Waar met het oog op infectiepreventie wegwerpartikelen hoogtij zijn gaan vieren, wordt tegenwoordig gezocht naar mogelijkheden om herbruikbare medische hulpmiddelen te gebruiken. Al pratende kwamen de volgende overwegingen naar voren:

• Er is allereerst een andere mindset nodig, gecombineerd met nieuwe regelgeving over hergebruik van medische hulpmiddelen.
• Duurzame middelen moeten niet te duur zijn en net zo gebruiksvriendelijk als niet-duurzame alternatieven.
• Concrete handvatten voor zorgprofessionals zijn nodig om patiëntveiligheid goed te combineren met duurzaamheid.

Duurzaam geneesmiddelengebruik – van spreekkamer tot maatschappelijk debat

Van alle sectoren in Nederland draagt de zorgsector voor zo’n 7 procent bij aan de totale uitstoot van broeikasgassen, zo heeft het RIVM berekend. Productie en gebruik van geneesmiddelen vormen daar een belangrijk onderdeel van. Het uitgangspunt lijkt simpel: duurzaam voorschrijven begint in de spreekkamer. Maar hoe bepaal je wat de duurzaamste behandelkeuze is? En welke factoren neem je allemaal mee bij het bepalen daarvan? Dat blijkt nog niet zo eenvoudig. Overwegingen hierbij waren:

• Een geneesmiddel legt een lange weg af voordat het gebruikt wordt door de patiënt.
• Het aantal betrokken partijen is groot, denk aan patiënten, zorgverleners, zorgverzekeraars, farmaceutische bedrijven en beleidsmakers.
• Er is een maatschappelijk debat nodig om deze partijen op één lijn te krijgen over de (wettelijke) kaders en mogelijkheden.

Duurzame gedragsverandering – verminderen van de vraag naar gezondheidszorg

‘Verduurzaam de wereld, begin bij jezelf’ … Om de voetafdruk van de gezondheidszorg te verminderen werd ook nagedacht over het verminderen van de vraag naar gezondheidszorg door het inzetten op leefstijlverbetering. Hoe makkelijk of moeilijk vinden zorgprofessionals het om hier invulling hieraan te geven? Voor zichzelf en in hun behandeling van patiënten? Naar voren kwam:

• Kennis over het eigen gedrag bij zorgprofessionals helpt om manieren te vinden om patiënten te verleiden tot duurzame leefstijlaanpassingen, zoals meer bewegen.
• De vraag komt op hoe je je als zorgverleners opstelt bij het bespreken van een gezondere leefstijl: welke woordkeuze hanteer je (directief, optatief, wervend); hoe voorkom je weerstand bij patiënten en zorg je juist voor stimulering?
• Hoe handel je als als iemand obstakels ervaart bij het werken aan een gezondere leefstijl? Denk aan situaties waarin de patiënt geen geld heeft om onder begeleiding van een fysiotherapeut te sporten of in een omgeving woont waar veel luchtvervuiling is.
• Om te komen tot duurzame gedragsverandering bij de patiënt is een interdisciplinaire aanpak van zorg voor de patiënt belangrijk. De zorgprofessional staat dan in direct contact met andere actoren in de wijk, zoals hulpverleners uit het sociale domein en lokale politici. Dit betekent verder kijken dan alleen naar de leefstijl van de patiënt en voorstellen doen om ook diens leefomgeving gezonder en duurzamer maken.

Door: Nationale Zorggids