Bij een eerste onderzoek van zorgverzekeraar Achmea zouden al meerdere gevallen van bewuste misleiding aan het licht zijn gekomen. Vrouwen die een spiraaltje wilden laten inbrengen, werden door het ziekenhuis weggestuurd als zij er geen bij zich hadden. Die moesten ze eerst zelf kopen en later bij de verzekeraar in rekening brengen. De vergoeding die ziekenhuizen krijgen voor het plaatsen van het voorbehoedsmiddel is echter inclusief de aanschafkosten van het hormoonspiraaltje.

De misstand kwam aan het licht door een kritische patiënt. Zij meldde zich bij de verzekeraar met de vraag waarom ze het spiraaltje zelf moest kopen. Bij het krijgen van een kunstheup is het ook niet gebruikelijk dat de patiënt zelf met de heup naar het ziekenhuis komt. In het eerste onderzoek is het declaratiegedrag van 27 ziekenhuizen over 2009 en 2010 bekeken. Gemiddeld zouden zij twintigduizend euro te veel hebben opgestreken. Achmea heeft inmiddels zes ton teruggeëist. Het onderzoek wordt uitgebreid naar bijna honderd ziekenhuizen en klinieken. Ook andere verzekeraars onderzoeken de zaak.

Eerder is dit soort fraude gepleegd met onder meer verbandmiddelen en oogdruppels bij oogoperaties. Ook de patiënten worden benadeeld omdat zij door het eigen risico zelf opdraaien voor de kosten.

De gynaecologenvereniging NVOB bevestigt in de krant dat het spiraaltje is opgenomen in het bedrag dat het ziekenhuis krijgt. "Maar dat is onvoldoende om de kosten te dekken." De afgelopen jaren zouden de kosten sterk zijn toegenomen, terwijl de vergoeding niet is verhoogd.

Per jaar worden volgens het AD tientallen artsen en instellingen die worden betrapt op oplichting op een zwarte lijst van verzekeraars gezet.