Wat gebeurt er als microplastics het menselijk lichaam binnendringen? Terwijl de hoeveelheid microplastics in de leefomgeving toeneemt, weten we maar heel weinig over de risico’s voor de gezondheid en hoe we die beter kunnen voorkomen. Het publiek-private consortium Microplastics and Human Health (MOMENTUM) onderzoekt een aantal kennishiaten, en kan met een nieuwe subsidietoekenning van 3,65 miljoen euro van ZonMw verder onderzoek doen en handelingsperspectieven ontwikkelen. Dit meldt ZonMw.
In 2020 zijn vijftien zogenoemde doorbraakprojecten afgerond, uitgevoerd in het ZonMw-programma Microplastics & Health. Uit die onderzoeken bleek dat micro- en nanoplastic deeltjes uit de omgeving in het menselijk lichaam terecht kunnen komen en daar verstorende effecten kunnen hebben op onder andere onze afweer.
Een voorbeeld is onderzoek waaruit bleek dat er kleine plastic deeltjes in de placenta en vruchtwater aanwezig zijn. Microplastics opgenomen door placentacellen hadden een subtiel effect op de genen betrokken bij de hormoonproductie en stofwisseling – onderzoek dat door ZonMw werd bekroond met een Parel.
Verder onderzoek
De onderzoeken kregen in 2021 een vervolg in het MOMENTUM-consortium, dat als doel heeft om effecten van microplastics op de gezondheid van de mens vast te stellen. Deze kennis zal een basis vormen voor toekomstige maatregelen om gezondheidsrisico’s te beperken. Dit consortium ontving daarvoor een subsidie voor een periode van drie jaar. In het MOMENTUM-consortium werken universiteiten, kennisinstituten en bedrijven samen, gefinancierd door ZonMw, de topsector Life Sciences & Health, TNO, ministeries en bedrijven.
Ondanks de resultaten uit de doorbraakprojecten en het vervolgonderzoek in MOMENTUM, is er nog een lange weg te gaan in dit wereldwijd nieuwe onderzoeksveld. Vanuit dit besef hebben de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Ministerie VWS) en Infrastructuur en Waterstaat (Ministerie IenW) aan ZonMw gevraagd om het subsidieprogramma Microplastics & Health verder te verdiepen en versterken. Het belangrijkste doel van dit programma is om te komen tot een voorlopige risicoanalyse voor de menselijke gezondheid en daarbij passende oplossingsroutes te ontwikkelen.
Subsidie
Met de toekenning van een nieuwe subsidie aan het MOMENTUM-consortium, dat het onderzoek voortzet onder de naam ‘MOMENTUM 2.0’, wordt de leidende rol van Nederland op het gebied van onderzoek naar microplastics en gezondheid verder versterkt.
Naast MOMENTUM 2.0 zal ZonMw later dit jaar aan nog zeven projecten financiering toekennen. Al deze projecten gaan nauw samenwerken om antwoorden te vinden op de meest urgente vragen die zijn verwoord in de kennisagenda Wat doen microplastics in ons lichaam? (2020). Dit moet in 2025 leiden tot nieuwe kennis, en een nieuw overzicht van de volgende cruciale stappen op het gebied van microplastics en gezondheidsonderzoek.
Door: Nationale Zorggids
