Of mensen met een beperking hulp mogen krijgen in het stemhokje, heeft tot verhitte discussies in het stemlokaal geleid tijdens de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen. Dat blijkt uit de resultaten van het Meldpunt Onbeperkt Stemmen van het College voor de Rechten van de Mens. In de periode van 12 maart tot en met 4 april ontving het College 148 meldingen over de (on)toegankelijkheid van de gemeenteraadsverkiezingen. Meer dan een kwart daarvan gaat over hulp in stemhokje. Dat meldt het College.
it een deel van de klachten over stemhulp bleken stembureaumedewerkers niet goed op de hoogte van de regels op dit gebied. Zij wisten bijvoorbeeld niet dat mensen met een lichamelijke beperking hulp mogen krijgen in het stemhokje en zelf mogen kiezen wie hen helpt. Ook was niet bij iedereen bekend dat dit recht ook geldt voor mensen met een visuele beperking. In de meeste gevallen mocht de kiezer na enige discussie alsnog met hulp stemmen. In een enkel geval werd de hulp definitief geweigerd of wilde de stembureaumedewerker de hulp alleen zelf verlenen.
De andere klachten over hulp bij het stemmen kwamen van mensen met een niet-lichamelijke beperking of hun naasten, die pleiten voor hulp in het stemhokje voor deze doelgroep. Daarbij gaat het met name om mensen met een verstandelijke beperking en soms om mensen met een psychische aandoening. Zij geven aan dat zij graag willen stemmen, maar dat ze hulp nodig hebben bij het invullen van het stembiljet. Bijvoorbeeld omdat een kiezer vanwege zijn autisme in paniek raakt als hij alleen in het stemhokje staat.
Bijna de helft van alle binnengekomen meldingen heeft betrekking op de fysieke toegankelijkheid van het stembureau. Zo kwamen er veel klachten binnen over slechte verlichting in het stembureau, waardoor kiezers met een visuele beperking het moeilijk vonden om het stembiljet te lezen. Ook bleken er nog vaak deuren met deurdrangers te zijn, die voor mensen in een rolstoel of scootmobiel te zwaar zijn om zelf te openen. Er moest dan maar net iemand langslopen die kon helpen, om de kiezer binnen te laten.
Het College ontving niet alleen klachten, maar ook suggesties voor oplossingen voor de ervaren problemen. Zo stelden enkele mensen in een rolstoel of scootmobiel voor om een tijdelijke deurbel op te hangen bij deuren van stembureaus met een deurdranger. Ook de stemmal waarmee verschillende gemeenten deze verkiezingen hebben getest, werd regelmatig genoemd als goede oplossing voor kiezers met een visuele beperking.
Een belangrijke suggestie werd door verschillende melders gedaan: laat mensen met een beperking meepraten over de praktische invulling van de verkiezingen. Bijvoorbeeld door de toegankelijkheid van stembureaus van tevoren te testen.
Door: Redactie Nationale Zorggids
