Nederland telt ongeveer 280.000 mensen met ernstige psychische aandoeningen, waarvan het grootste deel op zichzelf woont, met ambulante zorg. Een kleine groep woont in een instelling of beschermende woonvorm. Wat werkt nu het beste voor (gedeeltelijk) herstel: isolatie, integratie, acceptatie, of een mix? Volgens hoogleraar Hans Kroon is de kwaliteit van leven van mensen met ambulante zorg er de afgelopen jaren niet op vooruit gegaan. En is volhouden van de beleidsrichting noodzakelijk, maar met een fundamenteel andere prioritering. Dit meldt Tilburg University.
Ambulantisering houdt in dat mensen met (ernstige) psychische aandoeningen zo veel mogelijk kunnen deelnemen aan en wonen in de maatschappij. Streven is minder en kortere psychiatrische opnamen, onder gelijktijdige verbetering van de ambulante zorg en ondersteuning. Kroon onderzoekt dit proces en de uitkomsten van ambulantisering in (inter)nationale context.
Filosofie is dat mensen met psychische problemen zo gezond, zelfstandig, sociaal en veilig mogelijk onder de mensen moeten kunnen wonen (integratie). Gemeenten, ggz, zorginstellingen en zorgverzekeraars hebben in dat herstelproces een belangrijke rol.
Investeringen gewenst
Vanaf 2012 is door deze partijen serieus ingezet op ambulantisering. Uit wetenschap en praktijk is meer inzicht gekomen over hoe het beter kan. Er zijn minder bedden, maar die zijn zo veel duurder dat er nauwelijks extra middelen voor ambulante zorg en ondersteuning kwam. En waar er geïnvesteerd werd, kwam dit vaak niet terecht bij de mensen die minder dan voorheen opgenomen worden. De kwaliteit van leven van deze mensen is er niet op vooruit gegaan. Het proces vlot trekken vergt consequent volhouden van de beleidsrichting, maar met een fundamenteel andere prioritering. Op de werkvloer is innovatieruimte nodig om dat proces beter op gang te brengen.
Integrale zorg
Acceptatie binnen de wijken is wel een groot probleem. Denk aan verkeerd afgelopen tbs-gevallen, die een gevoel van onveiligheid aanwakkeren. Vraag is dan hoe negatieve stigmatisering kan worden bestreden? Vragen waarop Kroon een antwoord hoopt te vinden zijn verder: wat zijn de (individuele) achtergronden en oorzaken van ‘de verwarrende mens’? Hoe organiseer je een hoogwaardige geïntegreerde behandeling met ‘zo gewoon mogelijke’ ondersteuning op kleine schaal?
De hoogleraar onderzoekt naast maatschappeljke acceptatie van mensen met psychische problemen ook nieuwe psycho-sociale interventies, adequate organisatie van zorg en ondersteuning ‘in de wijk’, ontwikkelingen in kwaliteit van leven. Integratie is het sleutelwoord: integratie in de samenleving, en integrale zorg en ondersteuning.
Door: Redactie Nationale Zorggids
