(Novum) - Een maand na het begin van de grootste medische strafzaak in de Nederlandse geschiedenis moet dinsdag duidelijk worden welke straf justitie gepast vindt voor de Twentse oud-neuroloog Ernst Jansen. Die staat terecht voor het jarenlange misdiagnoses, het onterecht voorschrijven van zware medicijnen, en van diefstal, valsheid in geschrifte en verduistering.
Op de tenlastelegging van de 68-jarige Jansen staan 21 feiten. Jansen zou sinds 1996 ten onrechte ziektes als alzheimer, MS en parkinson hebben vastgesteld. Aan die diagnoses hield hij vast, ook al gaven experimenten en tests reden daaraan te twijfelen. De medicijnen die hij desondanks voorschreef hadden heftige bijwerkingen.
Het Openbaar Ministerie, dat de zaak sinds 2009 onderzoekt, maakte voor de zaak een selectie van negen van de circa veertig slachtoffers die met hun verhaal naar justitie stapten. De maximumstraf voor de ten laste gelegde feiten is twaalf jaar, maar de geëiste straf kan lager of deels voorwaardelijk zijn.
Voordat de officier van justitie haar strafeis formuleert, komt op de negende zittingsdag ook het psychiatrisch onderzoek aan de orde waarmee Jansen na een aanvankelijke weigering eerder dit jaar toch instemde. De arts was jarenlang verslaafd aan medicijnen, en verklaart bijvoorbeeld de diefstal van receptenblokken en de verduistering van bijna negentigduizend euro onderzoeksgeld aan verslavingsgedrag.
"Ik was de weg kwijt", zei de 68-jarige Jansen daar zelf over aan het begin van het proces. Tegelijkertijd houdt hij vol dat hij ondanks zijn verslaving - die gepaard ging met een naar eigen zeggen 'torenhoge dosering' - wel kon functioneren als arts.
Precies zijn functioneren als arts werd tijdens het proces echter op de korrel genomen door de Groningse hoogleraar Jos Snoek, die als getuige-deskundige optrad. Volgens hem lag de manier waarop Jansen neurologie bedreef in de bewuste jaren 'ver onder de geaccepteerde professionele standaard van de beroepsgroep'.
Snoek hekelde de slordige, 'hapsnap gestelde' diagnoses die vervolgens niet meer werden bijgestuurd en de experimentele therapieën die niet systematisch werden geëvalueerd. De zware medicijnen hadden een grote impact op het leven van de patiënten en hun familie. "Pseudowetenschap over de ruggen van patiënten, wat mij betreft."
De impact van de diagnoses en de behandeling van Jansen stonden vorige week centraal. Tijdens een emotionele zitting deden de patiënten - en in een geval de nabestaanden van een patiënte die zelfmoord pleegde - hun verhaal voor de rechters.
Als de officier van justitie de strafeis heeft geformuleerd duurt het nog een week voordat Jansens advocaat Frank van Gaal zijn visie geeft. Een uitspraak in de omvangrijke zaak wordt in februari verwacht. Voor die tijd, op 20 december, doet eerst nog het medisch tuchtcollege uitspraak in een tuchtzaak die tegen Jansen is aangespannen.
