Het eigen risico en de zorgkosten voor patiënten vormen een belangrijk onderwerp in het politieke debat in Nederland. Volgens hoogleraar gezondheidseconomie Martin Salm zou een levensvatbaar alternatief de no-claimregeling kunnen zijn, die eerder in Nederland werd afgeschaft. Hij onderzocht hoe no-claimteruggaven het claimgedrag beïnvloeden bij een grote Duitse zorgverzekeraar. De claims bleken gemiddeld met acht procent te verminderen.
Het delen van de kosten in de ziektekostenverzekering is een actueel onderwerp in de Nederlandse politiek. Gemiddeld betalen patiënten in Nederland ongeveer 20 procent van de totale zorgkosten uit eigen zak. Een belangrijke vorm van kosten delen is het verplichte jaarlijkse eigen risico, dat momenteel 385 euro bedraagt.
Dit eigen risico is controversieel en roept de vraag op of er levensvatbare alternatieven zijn. Martin Salm merkt op: ‘Een dergelijk alternatief zou de no-claimteruggave kunnen zijn, die al werd toegepast in Nederland in de jaren 2006 en 2007, voordat het verplichte eigen risico werd ingevoerd in 2008. No-claimteruggaven zijn kostenbeheersingsinstrumenten met een terugbetalingsregeling, afhankelijk van één of meer schadevrije jaren.’
Claimgedrag
Martin Salm en zijn co-auteurs Daneil Avdic, Martin Karlsson en Simon Decker, onderzochten de reactie van mensen op een no-claimkorting van een Duitse zorgverzekeraar. Naast de no-claimkorting was er ook een beleid dat de terugbetaling voor bepaalde verzekeringsplannen verhoogde, terwijl de terugbetaling voor andere vergelijkbare plannen ongewijzigd bleef.
De onderzoekers ontdekten dat klanten reageerden op het terugbetalingsbeleid door gemiddeld acht procent minder declaraties in te dienen. Het effect hield meerdere jaren aan, zelfs nadat de verhoging van de vergoeding gedeeltelijk was ingetrokken. Een lager zorggebruik in het heden leidde niet tot hogere kosten in latere jaren.
Klanten met een gezondheidsrisico iets onder het gemiddelde hadden meer te winnen bij dit beleid, en zij reageerden sterker. Klanten verlaagden hun declaraties voor een breed scala aan gezondheidszorgdiensten en de verlaging van declaraties bleef niet beperkt tot behandelingen waarvan het medische nut twijfelachtig was.
Alternatief
Martin Salm: 'Dit onderzoek draagt bij aan het debat over kostendeling voor patiënten in Nederland door de effecten van een mogelijk alternatief voor het huidige eigen risico beleid zorgvuldig te onderzoeken. Onze studie concludeert dat no-claimteruggave de doelstellingen van kostendeling bereikt, maar zonder een aantal van de bekende nadelen van het eigen risico. Ze leveren bijvoorbeeld minder problemen op voor cliënten die niet genoeg spaargeld hebben om een onverwachte rekening van het eigen risico te betalen, en ze stuiten mogelijk op minder weerstand van cliënten die het eigen risico afwijzen.'
Door: ANP
