Tijdens haar nachtdienst in het Reinier de Graaf Gasthuis werd Loes de Veld, onderzoeker en arts bij de kindergeneeskunde, gebeld omdat er vier ambulances met jongeren onderweg waren naar het ziekenhuis. Niet vanwege een heftig ongeluk of een brand, maar vanwege een uit de hand gelopen feestje. Drie jongens van veertien hadden zo veel gedronken, dat zij niet meer aanspreekbaar waren en meisje van zestien uit het gezelschap belde daarom 112. “Ik liep samen met de vader van een van de jongens naar het bed van zijn zoon. De emotie van die vader toen hij zijn veertienjarige zoon zag liggen aan de monitorbewaking, met een infuus en zonder aanspreekbaar te zijn, heeft veel indruk op mij gemaakt.”

Topje van de ijsberg

Hoewel vier ambulances tegelijk uitzonderlijk is, zijn er tussen 2007 en 2017 7364 meldingen gemaakt van jongeren onder de achttien jaar die door een alcoholvergiftiging binnen kwamen op de spoedeisende hulp. “In het ziekenhuis zien we alleen het topje van de ijsberg. Niet alle jongeren met een alcohol intoxicatie worden opgenomen en bovendien wordt een opname niet altijd gemeld. Jongeren die onder invloed van alcohol letsel hebben opgelopen, worden bijvoorbeeld vaak gezien door de chirurg of een arts van de spoedeisende hulp en niet door de kinderarts. Deze patiënten blijven buiten onze registratie. Je kunt dus verwachten dat de cijfers een groter maatschappelijk probleem weerspiegelen”, vertelt de promovenda.

Het aantal meldingen liet een stijgende trend laat zien, pas aan het eind van de onderzoeksperiode was er stabilisatie zichtbaar. Met haar onderzoek probeert ze een beeld te krijgen van deze jongeren: hoe ziet deze groep eruit en wat maakt dat jongeren meer kans hebben om door binge drinken te worden opgenomen?  De Veld: “Door bepaalde risicofactoren rond alcoholmisbruik in kaart te brengen, kan gerichter ingezet worden op preventie onder minderjarigen. Mijn onderzoek laat ook zien dat jongeren onder de vijftien vaak hun eerste glas al ruim voor die leeftijd hebben gedronken. In sommige gevallen leidt de eerste aanraking met alcohol gelijk tot een opname.”

Zes shotjes soms al genoeg

Wat opvalt is dat de stijging van het aantal opnames van jongeren met een acute alcoholintoxicatie bijna volledig is toe te schrijven aan opnames diep in de nacht. Een mogelijke verklaring is dat feestjes steeds later beginnen waardoor jongeren vaker gaan indrinken. De term comazuipers vindt de arts ongelukkig: “Dat impliceert dat jongeren zich doelbewust het ziekenhuis in drinken. Dat is meestal niet zo, terwijl de omgeving zich vaak grote zorgen maakt. Jongeren van veertien hebben nog maar weinig tolerantie en kennen hun grenzen niet. Zij kunnen bij een promillage van 1,8 al in coma raken. Dat komt neer op ongeveer zes shotjes of bierglazen.”

Regels werken

Dat ouders er verstandig aan doen om jongeren thuis vertrouwd te maken met alcohol om excessen te voorkomen, vindt De Veld een misvatting. Zo blijkt uit cijfers van het Trimbos-instituut dat jongeren die vroeg beginnen met drinken vaker en ook meer gaan drinken. “Uit ons onderzoek blijkt verder dat jongeren die toestemming hebben om te drinken, meer drinken en vaker roken. Dat geldt dus ook voor jongeren die alleen op speciale gelegenheden, zoals oud en nieuw, mogen drinken. Regels zijn belangrijk en hebben dus ook effect.”

Door: Nationale Zorggids