Ouderen uit Marokko en Turkije en Surinaamse ouderen met een Hindoestaanse achtergrond zijn drie tot vier keer vaker dement dan Nederlandse leeftijdsgenoten. Ook hebben zij veel vaker last van milde cognitieve beperkingen. Dat blijkt uit onderzoek van neuropsycholoog Özgül Uysal-Bozkir, die 29 september promoveert bij de Universiteit van Amsterdam (UvA), zo meldt de universiteit.
Het onderzoek van Uysal-Bozkir, onder 2254 ouderen, toont voor het eerst dat oudere migranten veel kwetsbaarder zijn voor dementie dan hun Nederlandse leeftijdsgenoten. De kwetsbaarheid van migranten komt voort uit een complex samenspel van diverse factoren. “Sociaaleconomische status speelt een rol bij dementie en oudere migranten hebben het op dat vlak vaak niet riant in Nederland,” legt Uysal-Bozkir uit.
Daarnaast vergroten cardiovasculaire aandoeningen en diabetes het risico op dementie. Migranten van Turkse, Marokkaanse en Hindoestaanse afkomst hebben genetische aanleg voor diabetes. Maar de risicofactoren versterken elkaar ook. De gemiddeld lage sociaaleconomische status versterkt de genetische aanleg voor diabetes bijvoorbeeld, omdat de financiële middelen en kennis om gezond te eten vaak ontbreken. Ook spelen psychische factoren zoals eenzaamheid en depressie een rol bij depressie. Echter hoe dat meespeelt bij oudere migranten moet in een vervolgonderzoek worden uitgezocht.
Om cognitieve klachten bij ouderen met een migratie-achtergrond in kaart te kunnen brengen, ging Uysal-Bozkir eerst op zoek naar psychologische tests die het geheugen goed meten bij migranten. Voor dementie onderzocht de promovendus de Cross-Culturele Dementiescreening test, een meetinstrument ontwikkeld in het Slotervaart ziekenhuis in samenwerking met het AMC. In deze test zijn invloeden van taal, cultuur en opleiding zo veel mogelijk ondervangen, zodat die de meting van het cognitief functioneren niet vertroebelen. Dat zit niet alleen in voor de hand liggende zaken als het vermijden van geschreven instructies in het Nederlands, maar ook in subtieler aspecten.
Omdat de oorzaken van het verhoogde risico op dementie divers zijn en veelal inherent aan de huidige maatschappelijke positie van oudere migranten in Nederland, ziet Uysal-Bozkir geen oplossing om dementie bij hen op korte termijn tegen te gaan. Wel pleit ze voor meer aandacht en daarmee betere zorg voor ouderen met een migrantenachtergrond. "We weten dat deze groep kwetsbaarder is en niet makkelijk is op te sporen door medici. Als we oudere migranten willen helpen, moeten we ons bewust zijn van het verschil in risico op dementie en van de cultuur en taalbarrières die meespelen bij identificatie en zorg."
Door: Redactie Nationale Zorggids
