Ongeveer zeven procent van de mannen is onvruchtbaar. In het expertisecentrum voor mannelijke onvruchtbaarheid van het Radboudumc zoeken wetenschappers al jaren naar de oorzaken hiervan. “Regelmatig vinden we een oorzaak, zoals een infectie of verstoorde zaadaanmaak na een behandeling tegen kanker. Maar in meer dan de helft van de gevallen is de oorzaak onbekend”, legt Liliana Ramos, hoofd van het fertiliteitscentrum, uit.

Daarom is binnen deze groep gezocht naar foutjes in het dna, die niet aanwezig waren bij beide ouders. “Zo ontdekten we dat de onvruchtbaarheid van de man vaak veroorzaakt is door nieuw ontstane foutjes in zijn dna, zogenaamde novo mutaties.”  Deze fouten kunnen al in het dna van de eicel of zaadcel van de ouders van de man zijn ontstaan, of vlak na de bevruchting.

Gevolgen voor het nageslacht

Bij mannen die door dergelijke fouten in het dna op de natuurlijke manier onvruchtbaar zijn, lukt het dankzij geassisteerde voortplanting (ivf of ICSI) in het ziekenhuis soms toch om tot een succesvolle zwangerschap te komen. Wat betekent dat voor de vruchtbaarheid van die kinderen? “Het is belangrijk dat we de oorzaken van onvruchtbaarheid onderzoeken, zodat we beter kunnen inschatten of kinderen van onvruchtbare stellen ook risico lopen op vruchtbaarheidsproblemen later in hun leven,” legt dr. Manon Oud uit, die vorig jaar op dit onderzoek promoveerde. ”Deze nieuwe fouten die we hebben ontdekt veroorzaken meestal een dominante vorm van onvruchtbaarheid, waarbij slechts één fout gen nodig is. Daardoor is de kans op het doorgeven van de fout vijftig procent. Dit kan leiden tot onvruchtbaarheid, vooral bij zonen.”

Behandelmogelijkheden

De onderzoekers hopen dat het onderzoek het percentage van mannen bij wie de oorzaak van de onvruchtbaarheid bekend is verhoogt. Artsen kunnen deze mannen en hun partners dan beter begeleiden en adviseren over de beste manier om zwanger te raken. 

Door: Nationale Zorggids