Het is een uitdaging om een baby op een gezonde temperatuur te houden. Of dit nu tijdens warme zomerdagen of koude winterdagen is, dat maakt niet uit. Gelukkig is er vaak iets aan te doen: als de baby te warm is trek je een extra laagje uit en als hij of zij te koud is, voeg je een laagje toe. Soms is het echter lastig in te schatten en kun je vooral ‘s nachts niet continu een oogje in het zeil houden. Dan neemt het risico op warmtestuwing toe: oververhitting door een disbalans tussen de lichaamstemperatuur en omgevingstemperatuur. Het lichaampje van de baby wordt door stuwing erg warm, maar kan de hitte niet uitstoten. Dit vergroot het risico op een wiegendood.
Gelukkig zijn er manieren om het je baby zo behaaglijk mogelijk te maken. Een heel handige tool die je kunt gebruiken is de TOG-waarde: Thermal Overall Grade. Sinds een tijdje kun je op kledingstukken, inbakerdoeken, slaapzakken en dekens zien in hoeverre lichaamswarmte wordt vastgehouden. Een hoge TOG-waarde betekent eigenlijk heel warm en niet isolerend. Een lage TOG-waarde is goed voor de zomer, want het zorgt voor meer warmteverlies.
TOG-waarde en kampertemperatuur
De ideale slaapkamertemperatuur is volgens wetenschapers 16 tot 18 graden. Een baby zou bij deze temperaturen niet warmer toegedekt moeten zijn dan een TOG-waarde van 4.0. Bij hogere temperaturen wordt de TOG-waarde lager.
De TOG-waarde en de kamertemperatuur gecombineerd moeten zorgen voor een ideale slaapsituatie voor een baby. Bij een kamertemperatuur van 16 tot 20 graden is een TOG-waarde van 3.0 aan te raden, waarbij de baby naast een pyjama ook een slaapzak aanheeft met een laken eroverheen. Een zomerslaapzak of dunne deken met een laken zijn ongeveer TOG-waarde 2.0 en geschikt voor een kamertemperatuur van 20 tot 22 graden. Is een kamer tussen de 23 en 24 graden geldt TOG-waarde 1.0 waarbij een luier met een laken of een luier met romper genoeg is. Is het 25 graden of warmer? Dan is alleen een luier genoeg, zegt VeiligheidNL. De richtlijn is bedoeld voor ouders van kindjes die hun temperatuur zelf kunnen reguleren.
Soms is een kamer zo warm, dat je niet anders kunt dan je baby alleen in een luier te laten slapen. Het kindje heeft dan in ieder geval geen beperkende kleren aan die mogelijk warmte kunnen tegenhouden en er zijn geen warme lakentjes die daar ook voor kunnen zorgen.
Baby inbakeren
Inbakeren is vaak een lastige als het gaat om warmtestuwing in de zomermaanden. Sommige baby’s, en dan met name te vroeg geboren baby’s, hebben moeite met in slaap komen door schokkende armbewegingen. Die nemen naar verloop van tijd wel af, maar inbakeren is in principe toegestaan tot de leeftijd van 6 maanden. Mits hiervoor de goede producten worden gebruikt. Of inbakeren in de zomer verstandig is, hangt van de situatie af. Ouders worden hierbij vooral aangeraden om contact op te nemen met het consultatiebureau.
Wiegendood
De wiegendood komt in Nederland steeds minder vaak voor, mede dankzij de richtlijn voor veilig slapen. Toch overlijden er ieder jaar nog kindjes tussen de 0 en 2 jaar in hun slaap, zonder aanwijsbare reden. De wiegendood, ook wel Sudden Infant Death Syndrome, komt in Nederland ongeveer één keer per maand voor.
Artsen zijn nog altijd druk bezig te achterhalen wat de wiegendood nou precies veroorzaakt. Toch is er steeds meer over bekend en heeft men inmiddels een aantal risicofactoren kunnen vaststellen. Zo blijken baby’s met een laag geboortegewicht, te vroeg geboren baby’s en meerlingbaby’s een verhoogd risico hierop te hebben. Maar ook buikligging, warmtestuwing, samen slapen, rokende ouders en kalmerende medicijnen blijken een rol te spelen.
Richtlijn Veilig Slapen
Er zijn een aantal dingen die ouders kunnen doen, volgens de richtlijnen van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ):
- leg je kindje altijd op de rug als hij gaat slapen;
- rook niet tijdens of na de zwangerschap;
- zorg ervoor dat de baby het niet te warm heeft en/of er geen warmtestuwing plaatsvindt;
- zorg voor een veilig slaapomgeving in het eigen bed.
Door: Nationale Zorggids / Johanne Levinsky
Bronnen: inbakeren.nl, NCJ en oudersvannu.nl, VeiligheidNL
