Omdat de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) informatie heeft ontvangen over de afdelingen Zeer Intensieve Kortdurende Observatie en Stabilisatie (ZIKOS) van jeugdzorgaanbieders Horizon en VIGO Groep, staan beide afdelingen onder toezicht. Normaal gesproken deelt de inspectie hier geen informatie over, maar omdat veel hierover al bekend is gemaakt door anderen en vragen die er bij de IGJ binnenkomen, is er aanleiding om het proces rond dit toezicht te schetsen. Dit meldt IGJ.
Onlangs heeft een ervaringsdeskundige – een voormalig client van de jeugdzorg – aan de inspectie laten weten hoe het eraan toe gaat op een ZIKOS-afdeling. Deze informatie is een weergave van ervaringen van veel jongeren die op zo’n afdeling geplaatst zijn geweest. Volgens de IGJ is het heel moedig van jongeren dat ze hun verhaal en ervaringen willen delen en dat ze toestemming hebben gegeven om dit met de IGJ te delen.
Kwaliteit niet op orde
Inmiddels is de inspectie onaangekondigd op beide locaties – ’t Anker in Harreveld en Pactum in Zetten – langsgekomen. Het toezicht ging in de eerste instantie om de veiligheid van jongeren en de kwaliteit van zorg. Tijdens de bezoeken werd al snel duidelijk dat de kwaliteit niet toereikend was en er op beide ZIKOS-afdelingen onvoldoende kwaliteit van zorg is en er niet genoeg begeleiding op maat beschikbaar is. Inmiddels is deze informatie ook gedeeld met de jeugdzorgaanbieders, die zijn gevraagd om hier meteen aandacht voor te hebben.
Rapport openbaar maken
Ondertussen gaat het onderzoek naar de ZIKOS-afdelingen gewoon door en bepaalt de IGJ welke acties er nog meer nodig zijn. Van deze informatie wordt een rapport opgesteld, maar publicatie daarvan kan nog even duren. Een rapport mag pas openbaar gemaakt na inachtneming van de termijnen van controle op feitelijke onjuistheden door de betrokken jeugdhulpinstanties. Zij mogen ook bezwaar maken tegen openbaarmaking van het rapport. Tot deze openbaar is, kan de IGJ geen verdere uitspraken doen over de bevindingen.
Zeer Intensieve Kortdurende Observatie en Stabilisatie
Alleen de gesloten jeugdzorg mag ZIKOS-afdelingen hebben. De intensiteit van een behandeling is daar zeer hoog en ZIKOS is bedoeld voor jongeren van 12 tot 18 jaar met complexe en meervoudige gedragsproblemen in combinatie met een acute psychiatrische crisis, zoals suïcidaliteit of zelfbeschadiging. Jongeren op zo’n afdeling hebben soms ook ernstige emotionele stoornissen, waardoor ze een groot risico voor zichzelf kunnen vormen. Landelijk zijn er achttien ZIKOS-bedden, verdeeld over ’t Anker en Pactum.
Door: Nationale Zorggids / Johanne Levinsky
