De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) bezocht in totaal twaalf locaties bij zeven orthopedagogische behandelcentra (hierna: OBC’s) en vier instellingen voor jeugd-ggz. Alle bezochte instellingen werken aan het verminderen van vrijheidsbeperkende maatregelen. Toch wordt vrijheidsbeperking nog regelmatig ingezet, soms ook onbewust. Dat is onwenselijk, zeker bij deze jonge en kwetsbare mensen. Vrijheidsbeperkende maatregelen – zoals verplicht naar de eigen kamer moeten of geplaatst worden in een afzonderingsruimte – mogen alleen als er echt geen alternatieven zijn. Dit meldt de IGJ.
De inspectie zag dat de meeste instellingen een open behandelcultuur belangrijk vinden bij het terugdringen van vrijheidsbeperkende maatregelen. Als binnen een goede relatie tussen jeugdige en professionals maatwerk wordt toegepast in de behandeling, lukt deze behandeling vaak zonder toepassing van vrijheidsbeperkende maatregelen.
Instabiele teams met wisselende professionals belemmeren juist het terugdringen van vrijheidsbeperking. Dat komt omdat daardoor geen relatie ontstaat met de jeugdigen op de groep. Ook de complexe problematiek is steeds meer een belemmerende factor. Dat geldt zowel in de OBC’s als de jeugd-ggz. Daarnaast is het na behandeling vaak lastig deze jeugdigen te laten doorstromen naar een passende vervolgplek.
IGJ draagt bij aan ontwikkeling
De IGJ wil bijdragen aan het terugdringen van vrijheidsbeperkende maatregelen. Daarom bezocht zij orthopedagogische behandelcentra (OBC’s) en instellingen voor jeugd-ggz. De inspectie onderzocht hoe instellingen werken aan het terugdringen van vrijheidsbeperking. Met oog voor de positieve ontwikkelingen: Wat gaat goed, zijn er goede voorbeelden? Maar ook voor wat nog beter kan en waardoor het nog niet lukt.
Dit onderzoek is een vervolg op eerder toezicht in de gesloten jeugdzorg, in de eerste helft van 2019. Daarover verscheen in juni 2019 een factsheet. Ook de komende jaren houdt de inspectie oog voor dit belangrijke thema.
Orthopedagogisch behandelcentrum en jeugd-ggz
Sommige jeugdigen met een licht verstandelijke beperking lopen vast thuis, op school of in de samenleving. Zij kunnen worden opgenomen in een orthopedagogisch behandelcentrum. De jeugd-ggz behandelt jeugdigen en jongvolwassenen met een psychische aandoening die leidt tot ernstige beperkingen in hun functioneren of tot verhoogd risico op een verstoorde ontwikkeling.
Door: Nationale Zorggids
