Kinderen die de Nederlandse taal niet of nauwelijks spreken met ouders die dat ook niet doen, worden geregeld geweigerd door jeugdzorgorganisaties. Er is namelijk een tekort aan tolken, waardoor organisaties zijn aangewezen op kinderen of het netwerk om te tolken. En dat is soms onmogelijk, vooral als het gaat over vermoedens van kindermishandeling of huiselijk geweld. Er zijn zorgen over de veiligheid van kinderen als de hulpverlening niet kan worden ingezet door een gebrek aan tolken. Dit meldt Argos.
Er is een groep kinderen met een migratieachtergrond die bedreigd wordt in hun ontwikkeling en veiligheid. Dat zijn vaak gevluchte kinderen die uit een oorlogsgebied komen. Klinisch psycholoog Mustafa Uriakhel vindt het niet uit te leggen dat deze groep kinderen geen tolk vergoed krijgt. Sinds 2012 is de landelijke tolkentelefoon in de zorg namelijk afgeschaft. Hierdoor kan deze vaak niet worden ingezet voor kinderen. Voor anderstalige volwassenen die zorg nodig hebben, zwangeren en Oekraïners is er vaak wel een tolk beschikbaar.
Jeugdbescherming ingezet door spraakverwarring
Tolken zijn hard nodig voor kinderen die hulpverlening nodig hebben, maar ook in situaties waar dat juist níet het geval is. Zo komt het regelmatig voor dat spraakverwarring leidt tot het inschakelen van de jeugdbescherming. Zo vertelt Lisalore Varkevisser van de Raad voor de Kinderbescherming dat er bij hen een melding binnenkwam over een kersverse moeder die haar baby zou uithongeren. Uiteindelijk bleek dat zij niet genoeg melk produceerde. “Toen haar uiteindelijk uitgelegd kon worden met een tolk wat er aan de hand was, was ze erg geschrokken. Ze schaamde zich enorm.” Door dit soort situaties moeten kinderen die zich wél in een onveilige situatie bevinden wachten.
Onnodige schade
Volgens universiteitsdocent Barbara Schouten wordt deze kinderen onnodig schade toegebracht. Dit heeft gevolgen voor het kind zelf, maar ook voor de maatschappij. Kinderen die niet tijdig worden behandeld voor hun trauma hebben kans om op volwassenen leeftijd nog ernstigere problemen te krijgen. “Je wil niet dat iemand over twintig jaar ontploft.”
Verantwoordelijkheid inzet tolk
Jeugdzorgorganisaties moeten door de taalbarrières regelmatig kinderen weigeren. Kinderen krijgen vaak niet de juiste hulpverlening omdat taal en daardoor ook veiligheid een barrière is, laat een anonieme jeugdzorgdirecteur weten. Hoewel gemeenten verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de jeugdzorg en jeugd-ggz, zijn zij volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) niet verantwoordelijk voor de inzet van tolken. 60 procent van de 125 door Argos ondervraagde gemeenten vindt dat jeugdzorgaanbieders en ouders dit moeten regelen. Het probleem is dat de jeugdzorg lang niet altijd voor deze kosten kan opdraaien. Ook ouders hebben er vaak geen geld voor. 33 procent van de ondervraagde gemeenten wil daarom weleens een uitzondering maken.
Door: Nationale Zorggids / Johanne Levinsky
