In het eerste kwartaal van 2019 deed de inspectie inventariserend onderzoek naar het terugdringen van vrijheidsbeperkende maatregelen bij veertien locaties van Jeugdzorgplus instellingen. Daarbij sprak de inspectie met 54 jeugdigen. Alle onderzochte instellingen werken aan een leefklimaat dat meer gericht is op de ontwikkeling van jeugdigen en waarbij minder vrijheidsbeperkende maatregelen worden toegepast.

Uit het onderzoek komt naar voren dat het terugdringen van vrijheidsbeperkende maatregelen volop in ontwikkeling is. Hoe ver instellingen daarmee zijn verschilt, vaak zelfs tussen groepen binnen één instelling. Instellingen hebben zelf invloed op factoren als de organisatiecultuur en de invoering van een bepaalde methodiek. De oplossing voor andere factoren ligt deels buiten de instellingen, zoals invloed op de groepsgrootte door beperkte financiële middelen.

Ontwikkelingsgericht klimaat

Het terugdringen van vrijheidsbeperkende maatregelen is onderdeel van het inspectieprogramma ‘Ontwikkelingsgericht klimaat’ voor de komende drie jaar, waarbij in het toezicht een opbouw plaatsvindt van stimuleren naar handhaven.

Het inventariserend onderzoek vormde een eerste stap in het toezicht op de toepassing en het terugdringen van vrijheidsbeperkende maatregelen. De onderzoeksresultaten bieden de betrokken partijen inzicht in de stand van zaken en vooral in de factoren die het proces van terugdringen belemmeren.

Gezamenlijke opdracht tot ontwikkeling

Op grond van de onderzoeksresultaten ziet de inspectie een gezamenlijke opdracht voor het rijk, de gemeenten, de brancheorganisaties en de instellingen om te werken aan de voorwaarden voor een ontwikkelingsgericht klimaat. Met het actieplan ‘De best passende zorg voor kwetsbare jongeren’ van april 2019 is een eerste stap gezet in deze gezamenlijke opdracht. De inspectie verwacht dat betrokken partijen het plan concretiseren en voortvarend uitvoeren.

Door: Nationale Zorggids