Een belangrijke reden voor teamcoach en coach persoonlijke ontwikkeling Yolanda van Dongen (57) om te gaan wandelen tijdens de lockdown, was om vrienden te blijven ontmoeten. "In huis mocht dat niet, maar buiten mocht je nog met een en later twee mensen afspreken. Dan gingen we wandelen.’’ Tegelijkertijd hielp het lopen haar om actief te blijven. "De sportscholen gingen dicht, ik merkte dat ik strammer werd en er waren dagen dat ik de deur niet uitkwam.’’

Wandel-app Ommetje

Samen met haar sportvriendinnen downloadde Van Dongen het Ommetje, de app van de hersenstichting om wandelen te stimuleren. "Soms wandelden we samen, soms alleen. Maar dan konden we de punten die we verdienden vergelijken. Zo konden we elkaar stimuleren om te blijven lopen.’’ Sindsdien wandelt ze vrijwel iedere dag. "Ik merkte dat ik door het wandelen ook mijn hoofd leeg kon maken. Tijdens de lockdown ben ik begonnen met mijn boek Groei, snoei en bloei over persoonlijke ontwikkeling. Als ik vastliep tijdens het schrijven, maakte ik een wandeling door de duinen. Dat zorgde voor helderheid in mijn hoofd. Ik voel me fitter en energieker.’’

De coach merkte dat ook anderen enthousiast zijn over wandelen. "Een van de thema’s in mijn boek is; hoe laad je jezelf op. Daarvoor interviewde ik zes mensen. Vier daarvan noemden wandelen als energiegever. Na een wandeling kunnen ze weer fris aan de slag.’’ Ook nu de sportscholen weer open zijn, blijft Van Dongen wandelen. "Sinds de lockdown zit wandelen in mijn dagelijkse ritme. Ik doe het even een halfuurtje tussen twee afspraken door of ’s avonds. In plaats van voor de televisie hangen, ga ik nog even de deur uit.’’

Daarbij gebruikt ze nu niet meer het Ommetje, maar een stappenteller. "Tijdens de lockdown zette ik gemiddeld 8.000 stappen per dag. Nu haal ik er zo’n 6.000 per dag. Ik heb een zittend beroep, dus dat betekent dat ik wel moet gaan wandelen om dat te bereiken.’’ Daarnaast heeft ze het Pieterpad (500 kilometer) en is ze nu begonnen aan het Zuiderzeepad (492 kilometer). "Twee of drie keer per jaar wil ik een langere wandelvakantie houden. Tussendoor wil ik in de weekends grotere wandelingen maken.’’

Van Dongen is niet de enige die is blijven lopen, ziet ze in haar omgeving. ,,Ik woon vlakbij de duinen in Den Haag. Tijdens de lockdown was het op de wandelpaden soms zo druk, dat ik uit moest wijken naar het ruiterpad of de bosjes om afstand te kunnen houden.’’ En nog steeds is het veel drukker dan voor corona, zegt ze. ,,Ook mijn vriendinnen zijn blijven wandelen en zelfs mijn 17-jarige zoon loopt nu twee keer per week een rondje. Dat deed hij voor corona echt nooit.’’ 

Staatsbosbeheer; nog altijd drukker

De echte drukte op de wandelpaden, en alle overlast die daarmee gepaard gaat, is nu wel voorbij, zegt woordvoerder Imke Boerma van Staatsbosbeheer. "Tijdens de lockdown was het vooral in de bekende natuurgebieden zoals de Veluwe en de Utrechtse Heuvelrug heel erg druk.’’ Dat leverde ook problemen op. "Met loslopende honden, afval en mountainbikes die buiten de paden rijden. Nu de sportverenigingen weer open zijn, kinderen naar school gaan en veel mensen naar hun werk, wordt het bij ons rustiger.’’ Maar nog altijd is het drukker in de Nederlandse natuurgebieden dan voor corona, zegt Boerma.

"We weten nog niet hoe dat komt. Zijn het de naweeën van corona waardoor nog niet alles open is óf hebben meer mensen de natuur ontdekt en blijven ze wandelen.’’

Uit de gegevens van de Hersenstichting blijkt dat laatste. Uit een gebruikersonderzoek in mei van dit jaar geeft 40 procent van de gebruikers van het Ommetje, de wandelapp van de Hersenstichting, aan dat dagelijks wandelen een gewoonte is geworden. 35 procent zegt wekelijks twee uur meer te bewegen dan daarvoor.

Wandelen tegen depressie

Tot nog toe is Ommetje 1,4 miljoen keer gedownload. "Tijdens de lockdown werd de app soms duizenden keren per kwartier gedownload’’, zegt een woordvoerder van de Hersenstichting. Nog steeds wordt de app zo’n 150.000 keer per dag gebruikt. Tijdens de lockdown waren dat 300.000 gebruikers per dag. "Ommetje is een initiatief van de Hersenstichting om mensen meer te laten bewegen gedurende de dag’’, zegt een woordvoerder. "Regelmatig bewegen verkleint de kans op hersenaandoeningen zoals dementie, beroerte en depressie. Het verhoogt de weerstand, creativiteit en productiviteit en het vermindert stress en zorgt voor een betere stemming.’’

Pelgrimstocht

Margreet Botter (50) is inmiddels zo’n fanatieke wandelaar, dat ze het mist als ze een aantal dagen geen flinke afstand heeft afgelegd. "Tijdens de vakantie wandelde ik minder en ik merkte dat ik chagrijnig werd. Ik heb die fysieke inspanning nodig.’’ Ook Botter begon fanatiek te wandelen tijdens de lockdown. "Ik wilde altijd al een pelgrimstocht lopen. Na de eerste apathie tijdens de lockdown, wilde ik iets doen om me fit te voelen. Toen besloot ik te gaan trainen voor een pelgrimstocht in Japan, een wandelroute van 1.200 kilometer.’’

Door corona is dat er nog niet van gekomen, maar nog steeds is Botter druk bezig met de voorbereiding van de henro. "Die stip op de horizon motiveert mij om te blijven lopen.’’ Inmiddels wandelt ze iedere dag tussen de middag en ’s avonds, 15.000 stappen per dag. "Ik werkte full-time vanuit huis. Om te gaan wandelen heb ik toen iedere dag tussen 12.15 en 13.15 uur geblokt in mijn agenda voor de lunchpauze mét een forse wandeling. Ik heb tegen mijn baas gezegd dat ik die wandeltijd nodig had om mentaal en fysiek fit te zijn, met de vraag of ik dat daarom mocht rekenen als werktijd. Hij gaf daar toestemming voor. Dat scheelt.’’
Nu ze weer vaker afspraken buiten de deur heeft, probeert Botter dat te combineren met een wandeling. "Vanaf het station loop ik dan in een half uur of een uur naar het kantoor waar ik moet zijn. Daar houd ik rekening mee, ik vertrek ruim van tevoren.’’ En toen ze in Pieterburen moest zijn, besloot ze te beginnen aan het Pieterpad. "De eerste twee etappes had ik nog geen goede schoenen.  Na het lopen had ik overal blaren en zelfs twee nagels verloren.’’ Het is lastiger dan voor de lockdown om wandelen in te plannen, merkt ze. "Het is niet zo dat ik geen zin heb, meer het is lastiger om in te plannen. Wandelen kost nu eenmaal tijd. Maar ik heb een doel. Om dat te bereiken, moet ik fit blijven. Dat helpt.’’

Sinds ze zoveel kilometers aflegt, voelt Botter zich fit. "Dat is heel fijn, als ik een sprintje trek, kom ik niet meer hijgend aan. Bovendien voelt ze zich mentaal beter, ziet ze het wandelen als een goede uitlaatklep en slaapt ze beter. "Het is niet zo dat ik tijdens het wandelen grote vraagstukken oplos. Het is vooral mindfulness. Het brengt mij rust, fysieke vermoeidheid en mentale fitheid.’’ Daarnaast geniet ze van de omgeving. "Ik ging meestal op reis naar verre oorden. Nu heb ik gezien hoe mooi en afwisselend Nederland is. Als je wandelt, beleef je de omgeving heel intensief.’’

Door: Nationale Zorggids / Marjolein Kooyman