Verpleeghuizen kampen al langer met een krappe arbeidsmarkt, het kost steeds meer moeite personeel te vinden. Maar door de coronacrisis krijgen verpleeghuizen nu al met knelpunten te maken die zij pas over vijf jaar hadden voorzien. Bredere samenwerking is essentieel om oplossingen te vinden en toch goede ouderenzorg te blijven bieden. Dit meldt de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ).
De IGJ keek bij twaalf zorgorganisatie in vier regio’s wat de gevolgen van personeelstekorten zijn, en welke dilemma’s dat oplevert. Dat deed de inspectie vóór de coronacrisis (najaar 2019), en dit najaar nogmaals.
Tekorten en overbelasting
De krappe arbeidsmarkt was al een probleem voor de verpleeghuizen, maar dat werd nog niet overal als urgent gezien. Nu zijn wel onmiddellijke oplossingen nodig. Door de coronacrisis wordt een nog groter beroep gedaan op de inzet en flexibiliteit van zorgmedewerkers, terwijl tekorten en overbelasting aan de orde van de dag zijn.
Aan de andere kant maakt de coronacrisis verandering soms makkelijker dan verwacht. Zo werken zorgorganisaties inmiddels beter samen bij het verbeteren van de kwaliteit en de veiligheid van de zorg. Bijvoorbeeld door zorgroutes samen te voegen en door personeel uit te wisselen voor corona-afdelingen. Ook versnelt de coronacrisis de digitalisering. Digitale ontwikkelingen krijgen voet aan de grond waar dit eerder niet mogelijk leek.
Kwaliteit voorop
Om de problemen door personeelstekorten het hoofd te bieden, doet de inspectie verschillende aanbevelingen. Aan zorgaanbieders, maar ook aan gemeenten, provincies en het rijk, aan brancheorganisaties en opleidingen.
De kwaliteit en de continuïteit van de zorg moet voorop staan. Dat gaat boven het belang van het eigen verpleeghuis. Bredere samenwerking is essentieel om oplossingen te vinden. Bekijk hoe zorgmedewerkers breder zijn in te zetten bij één cliënt: bijvoorbeeld voor zorgtaken en huishoudelijke taken in de thuiszorg, ook al valt dat onder verschillende financieringsvormen. Onderzoek op welke manier het haalbaar blijft om de kwaliteit en de continuïteit van de zorg te handhaven met de huidige en toekomstige personeelsbezetting.
Duurzame waardering
Speel in op de behoefte aan werkzekerheid van mensen. Investeer samen (regionaal of landelijk) in omscholing naar zorgfuncties. Denk na over duurzame oplossingen voor waardering van zorgmedewerkers. Waarderen is veel meer dan (eenmalig) belonen. Het gaat ook over echte aandacht, ondersteuning en nabijheid.
Ook de inspectie zelf wil helpen, door ruimte te bieden voor oplossingen die buiten de vaste regels vallen. Dit betekent maatwerk in het toezicht van de inspectie op de verpleeghuiszorg. Ook wil de inspectie de administratieve lasten in de zorg verlichten door organisaties ruimte te geven om te kijken naar andere vormen van verantwoording. Het uitgangspunt is de praktijk van de zorgmedewerkers.
Door: Nationale Zorggids
