In Nederland is het in uitzonderlijke gevallen mogelijk om minderjarigen te berechten volgens het volwassenenstrafrecht. Het jeugdstrafrecht moet worden toegepast op alle 12- tot 18-jarige verdachten van een delict, vindt de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK). Daar is wel een wetswijziging voor nodig. Dit meldt de RvdK.
De RvdK adviseert zo’n 10.000 keer per jaar de officier van justitie en/of de kinderechter over de straf voor minderjarigen. Ondanks de verharding die we zien in de maatschappij moeten we recht blijven doen aan het wezenlijk beginsel van ons strafrecht, namelijk het onderscheid tussen minderjarige en volwassen verdachten, stelt de RvdK.
Rechters kunnen toch zwaarder straffen
In beginsel geldt voor minderjarigen het jeugdstrafrecht. De leeftijd waarop de jongere het delict pleegt, is hierin leidend. Daarnaast is het in Nederland mogelijk om voor 16- en 17-jarigen het volwassenstrafrecht toe te passen. Hierdoor kunnen rechters toch zwaarder straffen. Bijvoorbeeld om bij zeer ernstige gewelddelicten tegemoet te komen aan het veroorzaakte leed bij de slachtoffers.
Kinderen zijn nog in ontwikkeling
De RvdK heeft begrip voor de behoefte aan vergelding en de roep om uitdrukking te geven aan het leed van slachtoffers. Toch vindt de organisatie dat het ontwikkelingsperspectief van het kind voorop moet staan bij het bepalen van de straf. Kinderen zijn nog in ontwikkeling. Achterstand of scheefgroei in die ontwikkeling kan nog worden omgebogen.
Sterk pedagogisch karakter
Het jeugdstrafrecht heeft daarom een sterk pedagogisch karakter. Het biedt de beste kansen voor jongeren om te leren van hun fouten om herhaling van het strafbare gedrag te voorkomen. Straffen en maatregelen in het jeugdstrafrecht zijn intensiever en persoonsgerichter van aard dan die binnen het volwassenenstrafrecht. Ook worden de beschermende factoren, zoals de invloed van ouders, in het jeugdstrafrecht benut om de jongere weer op het rechte pad te krijgen en te houden.
Schadelijk voor minderjarige én samenleving
Toepassing van het volwassenstrafrecht lijkt op de korte termijn misschien een passende reactie bij zware geweldsmisdrijven door minderjarigen. De RvdK denkt alleen niet dat het op de lange termijn het gewenste effect heeft.
Wanneer er door toepassing van het volwassenstrafrecht minder op resocialisatie en herstel bij de minderjarige wordt ingezet en meer op vergelding, neemt de kans op recidive toe. Dat is niet alleen schadelijk voor de minderjarige, maar zeker ook voor de samenleving als geheel. Daarom vindt de RvdK dat alleen het jeugdstrafrecht moet worden toegepast op kinderen van 12 tot 18 jaar die worden verdacht van een delict. Ook het VN-kinderrechtencomité dringt daar al meerdere jaren op aan.
Door: Nationale Zorggids
