Het geven van complimenten is een populaire opvoedstrategie die past in de trend van positief opvoeden. Of een kind hierbij gebaat is, blijkt echter af te hangen van het zelfvertrouwen van het kind en van de woorden die de ouder kiest.

Vooral kinderen met een laag zelfvertrouwen krijgen vaak opgeblazen complimenten. Ouders gebruiken woorden als briljant, fantastisch, heel erg, geweldig of super. “Ouders denken vermoedelijk dat die extra krachtige lof nodig hebben,” zegt ontwikkelingspsycholoog en mede-onderzoeker Sander Thomaes van de universiteit van Utrecht. Zij bereiken echter het omgekeerde met het geven van overdreven complimenten. Onzekere kinderen gaan dan denken dat de lat hoger ligt en dat zij in de toekomst de lof moeten waarmaken.

Thomaes en collega's lieten kinderen van 9 tot 12 jaar een Van Gogh schilderij natekenen. Sommige kinderen kregen daarna opgeblazen complimenten voor hun tekening. Daarna mochten de kinderen kiezen tussen een makkelijke of moeilijke tekenopdracht. Kinderen met een laag zelfvertrouwen die voor hun eerste tekening veel lof hadden gekregen, kozen voor een makkelijke opdracht. “De kinderen gaan uitdagingen uit de weg, vermoedelijk om het risico op mislukking te beperken,” aldus Thomaes. Kinderen met veel zelfvertrouwen kozen voor de moeilijke opdracht; zij hadden juist baat bij de overdreven stimulering.

Thomaes waarschuwt ouders voor het complimenteren. Eerdere onderzoeken wezen al uit dat prijzen van gedrag beter werkt dat het prijzen van de persoon. Uit het laatste type compliment kunnen kinderen afleiden dat ze altijd slim of knap moeten zijn en geen fouten mogen maken. “Denk niet: ik geef mijn kind een schouderklopje en dan komt het goed. Wees voorzichtig met opgeblazen complimenten. Zeker als je kind een lage zelfwaardering heeft; dan moeten de alarmbellen gaan rinkelen,” aldus Thomaes. Het onderzoek zal verschijnen in het komende nummer van vaktijdschrift Psychological Science.

© Nationale Zorggids