Marja Hodes zet de ouderschap door alle ouders geleerd moet worden. “We weten uit wetenschappelijke onderzoek dat een verstandelijke beperking op zich geen bepalende factor is voor falend ouderschap. Armoede is daarentegen, naast trauma, misbruik en partnergeweld, wel één van de grootste bepalende factoren.” Ook zegt zij dat deze groep meer gezondheidsproblemen heeft. “Tegelijkertijd hebben ze een veel slechtere toegang tot onze gezondheidszorg.”

Passende educatie

Terwijl ouderschap mogelijk is met een verstandelijke beperking, past beschikbare opvoedinformatie niet bij hun situatie. “Daar komt bij dat de keten aan zorg tijdens de eerste 1000 dagen niet goed op elkaar aansluit. Daardoor raken deze ouders al snel de weg kwijt. Ook hebben zij veel te maken met stigma en discriminatie. Dit alles maakt dat zij bang zijn om hulp te vragen. Overigens is die angst niet onterecht. Die angst is zo groot dat dit als onvermogen wordt gezien, met als risico dat ze hun kind kwijt kunnen raken. Al deze factoren maken dat ouders met een verstandelijke beperking tijdens de eerste 1000 dagen enorme stress kunnen ervaren, wat uiteraard zijn weerslag heeft op hun kind.”

Hodes wil het vragen om hulp toegankelijker maken. Ook moeten goede opvoedinterventies en een steunend sociaal netwerk beschikbaar worden. “Helaas wordt er weinig energie gestoken in het opbouwen van een vertrouwensrelatie. Daardoor mist een basis om met deze ouders samen te werken. In plaats daarvan spreekt en doet men vaak over de hoofden van ouders heen.”

Daarnaast is de hulp die wél wordt gevraagd te kort om goed te kunnen werken. Volgens Hodes krijgen ouders met een LVB niet de ruimte opvoedvaardigheden goed te leren. “Hoewel het vragen van hulp en het kunnen accepteren van hulp één van de meest beschermende factoren is voor goed genoeg ouderschap is dit voor ouders met een verstandelijke beperking niet gemakkelijk.”

Kinderen

Vooral voor de jonge kinderen van ouders met een verstandelijke beperking is passende ondersteuning essentieel. “Daarom zouden deze gezinnen veel eenvoudiger hulp moeten kunnen krijgen. Vanzelfsprekende hulp. Zonder dat er expliciet naar gevraagd moet worden. Nu komt hulp vaak pas op gang als hulpverleners in paniek raken en grote zorgen hebben. Maar eerder is dan niets aangeboden, terwijl juist deze ouders toegankelijke informatie nodig hebben. Plus gesprekspartners die hen respecteren.”

Congres

Tijdens het online congres Goed contact met prille ouders dat vanaf 1 juli te zien is, bespreekt Hodes hoe deze ondersteunding verbeterd kan worden. “In mijn lezing vertel ik waar zij met name behoefte aan hebben. Plus hoe je hen het beste kunt benaderen en begeleiden. Voorop staat in ieder geval goed naar hen luisteren. Vraag wat zij nodig hebben en ga er samen voor staan. Zorg verder dat je je begeleiding afstemt op de leerbehoeften van deze ouders: wees betrouwbaar, kom afspraken na, zorg dat informatie zo wordt aangeboden dat ouders het ook kunnen begrijpen, zowel in woord als in beeld. Gun hen oefenruimte. Iedereen moet immers het opvoeden van kinderen leren. En zorg dat je gebruik maakt van interventies die voor deze ouders geschikt zijn. Help deze ouders tot slot ook met het opbouwen van een steunend sociaal netwerk. En zorg dat de ondersteuning een continu karakter kan krijgen.”

Hodes benadrukt dat iedere nieuwe ouder het opvoeden van kinderen stap voor stap leert. “Iedere ouder oefent hierin met vallen en opstaan. Ook ouders met een verstandelijke beperking leren dit gaandeweg.”

Door: Nationale Zorggids