Soms kom je situaties in je werk tegen die je net iets meer raken, die je net dat beetje meer vreugde geven, of die je emotioneel net wat meer raken. Die je misschien net wat bozer maken dan normaal of die je net wat meer in verwarring brengen. Gevoelens die in je hoofd zitten en die na de klok van 23.00, als je de deur van het werk uitloopt, niet zomaar verdwenen zijn. Soms neem je wel iets mee naar huis, houd het je ook thuis bezig en bedenk je hoe je deze situatie zo goed mogelijk aan kan pakken. Zo’n situatie deed zich pas geleden bij mij nu voor. Na 13 jaar bij Huize den Herd denk je soms alles wel gezien of meegemaakt te hebben, maar dan toch… kom je voor het eerst te staan bij het overlijden en het regelen van de begrafenis van een man die je persoonlijk al heel wat jaren begeleidt.
Een man van weinig woorden
30 jaar woont hij al binnen Huize den Herd, je zou kunnen zeggen dat hij bij de inboedel hoort. Het is een man die er gewoon hoort, degene die altijd als laatste nog in de zaal aanwezig is, vaak met een poetsdoekje om de nodige vlekken van de tafels af te vegen, als ik op het punt sta naar huis te gaan. Of degene die een kippetje gehaald heeft en deze aan tafel lekker op zit te peuzelen en er zichtbaar van geniet.
Een man van weinig woorden, die in zijn eigen wereld leeft en waarbij ik me vaak afvraag hoe die wereld van hem eruit ziet. Door het vele lachen in zichzelf denk ik dat die wereld fijn en vredig is. Vorig jaar kreeg hij van een arts in het ziekenhuis te horen dat hij nog maar 6 maanden tot een jaar te leven had omdat zijn nieren hem in de steek lieten. Vanaf dat moment werd het belangrijk om te weten wat hij graag wilde op het moment dat hij er niet meer zou zijn. Een lastig gesprek en eentje die je als hulpverlener natuurlijk liever vermijdt. Omdat deze man, naast weinig woorden, ook de taal niet goed machtig was, was het nog lastiger om het gesprek aan te gaan. Familie en kennissen had hij niet, al 30 jaar was er niemand bij hem op bezoek geweest. Ik besloot een tolk te zoeken en een lieve vrouw kwam op mijn pad. Een vrouw die zijn taal sprak en waar hij tot mijn verbazing de ene na de andere zin mee sprak. Een moeilijk te voeren gesprek maar oh zo waardevol. Zo blij was ik, zo blij dat hij, na zoveel jaar, in zijn eigen taal kon communiceren met iemand van zijn eigen cultuur en afkomst. Na dit gesprek wist ik wat zijn laatste wensen zouden zijn.
Een wens zo klein, maar zo groot voor hem
Een daarvan was naar de Efteling. Hij was hier al een aantal jaren eerder geweest met alle bewoners en het personeel van Den Herd maar hij wilde hier graag nog een keer naar terug. En hoe betekenisvol kan je als hulpverlener zijn om samen die laatste wens in vervulling te kunnen laten gaan. Een wens zo klein maar zo groot voor hem. Samen zijn we op pad geweest naar de Efteling, de tolk namen we mee en deze was zeker een meerwaarde. Zo fijn om hem die dag te zien genieten, vaak voor hem in stilte maar het waren de kleine dingen die vertelde dat hij het fijn vond. Hij raakte niet uitgekeken op de actiefoto van de Symbolica, steeds weer sloeg hij deze open, lachtte en keek er aandachtig naar. Zo was hij, ik wist dat het goed zo was.
Momenten van geluk
Ik besloot om op zoek te gaan naar bekende van hem. Waar zouden deze kunnen zijn en waar moest ik mijn zoektocht beginnen? Ik hoopte dat het me nog zou lukken. Ik hoopte dat ik hem nog datgene, dat stukje eigen cultuur, zijn eigen taal, zijn eigen veiligheid, herinneringen van vroeger kon geven. En jeetje, het is gelukt! De laatste maanden van zijn leven was hij niet meer zonder, maar was hij omringd met 4 hele lieve mensen die ineens zo betrokken bij hem waren. Samen aan tafel om Chinees Nieuwjaar te vieren. Ik zie hem nog staan, zwaaiend totdat ze uit het zicht verdwenen. Momenten van geluk. Niet alleen voor hem maar ook voor mij. Zo’n moment waaraan je word herinnerd dat dit de momenten zijn waarom je hulpverlener bent geworden. De mooie momenten van het werk. Hetgene waar je altijd met een lach naar terug denkt en die in je herinnering blijft.
Het afscheid
En nu, nu is het dan zover. Hij is er niet meer. Rustig ingeslapen in het bijzijn van twee lieve collega’s.
De allerlaatste wensen, degene die hij had benoemd. Hoe hij zijn afscheid zag en wat hij graag wilde. Voor hem waren deze moeilijk te benoemen. Eigenlijk wilde hij er niet mee bezig zijn omdat hij dacht dat veel slapen en rust er wel voor zou zorgen dat hij beter zou worden. Ik liet het zo, waarom de harde realiteit zien als zijn gedachte veel mooier was.
In grote lijnen wist ik wat hij wilde, de echt belangrijke had hij me wel verteld. Heel veel keuzes heb ik gemaakt de afgelopen dagen, bij sommige wist ik wat hij wilde, bij sommige ook niet. Het gevoel van verwarring, doe je het juiste, maak je de beslissing die hij wilde, zoals hij het voor zich zag? Aan de andere kant trots, trots dat ik dit laatste nog voor hem mag doen.
Samen met collega’s, bewoners en ook zijn lieve bekenden hebben we afscheid van hem genomen. Een waardig afscheid en een, zoals hij zelf graag wilde, mooie, vredige plek om te rusten.
Ik hoop dat ik het voor hem zo gedaan heb zoals hij het graag zag. Dat hij, als hij het van boven zou zien, net als bij de foto van de Symbolica, niet uitgekeken raakt en er aandachtig en met een lach naar kijkt. Dan weet ik, het is goed zo…
