Een tijdig gesprek over het naderend overlijden is niet makkelijk, maar wel belangrijk. Het voorkomt misverstanden over de hulpverlening bij het sterven. De KNMG biedt artsen houvast met de nieuwe handreiking Tijdig praten over het overlijden.
Als de dood in zicht komt, kunnen artsen nog veel voor hun patiënt betekenen. Toch worden gesprekken over het naderende overlijden vaak (te) lang uitgesteld. De KNMG wil artsen steunen in een proactieve aanpak. Een open, tijdig en goed contact helpt om zorgvuldige en verantwoorde beslissingen te nemen over de resterende kwaliteit van leven en sterven.
Dit geeft patiënten meer regie en leidt tot minder angst en onzekerheid. Er zijn zelfs aanwijzingen dat patiënten die kiezen voor stoppen met behandelen en die goede palliatieve zorg krijgen niet korter, maar soms zelfs wat langer leven. Artsen horen die keuze te bespreken als genezing niet meer mogelijk is.
Bespreekpunten
De KNMG-handreiking Tijdig praten over het overlijden bevat gesprekspunten om de vragen en verwachtingen van patiënten over hun levenseinde te verkennen. Zoals de (on)mogelijkheden van behandeling, aanwezigheid en betekenis van wilsverklaringen, de opname in ziekenhuis, verpleeghuis of hospice, euthanasie en orgaandonatie.
De handreiking benadrukt dat het perspectief van de patiënt in het gesprek centraal moet staan: wat vindt de patiënt echt van belang in deze laatste levensfase? Waar is de patiënt bang voor?
Waar zien artsen het meest tegenop?
Makkelijk is zo'n gesprek niet. In Medisch Contact vertelt medisch psycholoog Mart Calff (AMC) over de drempels die artsen ervaren, zoals het slechte nieuws brengen en omgaan met emoties. Calff: ‘Stel het niet uit. En overlaad de patiënt niet met je informatie.' Zij benadrukt dat artsen veel te bieden hebben: ‘De arts is als relatieve buitenstaander een belangrijke gesprekspartner. Het uiten van emoties hoort bij een eerste verwerking. Het is een fase die je door moet voordat je verder kunt spreken.'
Ook voor patiënten
De handreiking richt zich primair op artsen, maar ook patiënten kunnen in de bespreekpunten en de uitgebreide begrippenlijst steun vinden voor het aangaan van dit moeilijke gesprek. De KNMG werkt met diverse patiëntenverenigingen aan een toegepaste variant voor patiënten.
