Binnen de miljoen opioïdgebruikers in Nederland verstrekten openbare apotheken in 2022 aan ruim 430.000 mensen een sterkwerkend opioïd dat kort werkt. Van hen gebruikten rond de 90.000 het middel chronisch; dat is al een aantal jaren stabiel. Dit meldt Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK).
Opioïden hebben grote voordelen voor patiënten met acute ernstige pijn, maar hebben ook aanzienlijke nadelen, met name het risico op afhankelijkheid. De afhankelijkheid treedt vooral op bij sterkwerkende opioïden die kort werken en chronisch worden gebruikt.
De SFK definieerde sterkwerkende opioïden als alle opioïden met uitzondering van producten met tramadol en codeïne. Binnen de sterkwerkende opioïden gebruikte 71 procent van de patiënten (ruim 430.000, +7,9 procent) een kortwerkend preparaat; dit zijn alle farmaceutische vormen met uitzondering van orale preparaten met gereguleerde afgifte en pleisters.
Chronisch gebruik
Voor het signaleren van chronisch opioïdgebruik wordt veelvuldig een grens van negentig dagen gebruik aangehouden. Volgens de huisartsenrichtlijn treedt na twee weken al fysieke afhankelijkheid op en wordt voor chronisch gebruik een arbitraire grens van een maand aangehouden. SFK vertaalde deze grens naar meer dan dertig gebruiksdagen per kalenderjaar, waarbij het aantal gebruiksdagen is berekend aan de hand van deafgeleverde hoeveelheid middel en de voorgeschreven dagelijkse dosering.
Het aantal mensen dat chronisch een sterk- en kortwerkend preparaat gebruikt, is al jaren stabiel rond de ruim 90.000 mensen, evenals het aantal mensen (ruim 25.000) dat naast een kortwerkend preparaat geen langwerkend preparaat gebruikt.
Door: Nationale Zorggids
Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen
