Bij patiënten met vulvakanker of schaamlipkanker is de standaardbehandeling dat de tumor verwijderd wordt. Bij tumoren kleiner dan vier centimeter wordt de zogenaamde schildwachtklierprocedure verricht: een operatie waarbij niet alle lymfklieren, maar alleen de eerste lymfklierstations uit de lies of liezen worden verwijderd. Wanneer de schildwachtklier een uitzaaiing bevat, worden tijdens een tweede operatie alle lymfklieren uit de lies of liezen verwijderd. Deze ingreep gaat gepaard met veel bijwerkingen op de korte en lange termijn, zoals wondgenezingsproblemen, infecties en het ontstaan van lymfoedeem van de benen.

Zeldzame aandoening

In 2005 startte Ate van der Zee, inmiddels bestuursvoorzitter van het UMCG, een studie om te onderzoeken of bestraling bij patiënten met een uitzaaiing in de schildwachtklier een goed alternatief is voor de operatie waarbij alle lymfklieren verwijderd worden. Sinds het begin van de studie tot 2016 zijn in totaal 1.535 patiënten bij het onderzoek betrokken vanuit 59 ziekenhuizen uit 11 verschillende landen. Omdat vulvakanker een zeldzame aandoening is, was deze internationale inspanning over deze lange periode noodzakelijk om tot voldoende data te komen.

Nieuwe behandeling even effectief, minder bijwerkingen

Uit het onderzoek blijkt nu dat voor patiënten met een uitzaaiing kleiner dan 2 millimeter de behandeling met bestraling een goed alternatief is voor de operatie waarbij alle lymfklieren verwijderd worden. De patiënten die deze behandeling ondergingen hebben minder bijwerkingen, terwijl de resultaten van de behandeling gelijk zijn aan de resultaten van de huidige behandeling. De verwachting is dat deze nieuwe behandeling snel de nieuwe standaard zal worden. 

Voor patiënten met een uitzaaiing in de schildwachtklier groter dan 2 millimeter was alleen bestraling onvoldoende. Voor deze patiënten start het UMCG een vervolgonderzoek, om te kijken of een behandeling van bestraling in combinatie met chemotherapie uitkomst biedt.

Door: Nationale Zorggids