Met een eenvoudige urinetest zijn inde nabije toekomst mogelijk uitzaaiingen in de lever op te sporen. Uitzaaiingen in de lever scheiden specifieke eiwitten uit, die opduiken in de urine. Dit blijkt uit jarenlange research van Nick van Huizen van het Erasus MC. Hij onderzocht de urine van gezonde mensen en vergeleek die met urinemonsters van patienten met uitzaaiingen van darmkanker in de lever. Zij blijken een verhoogde hoeveelheid peptiden – stukjes eiwit – in hun urine te hebben. Dit meldt Erasmus MC.
De peptiden waar Van Huizen op testte, behoren tot de familie van de collageen-eiwitten. “Collageen-eiwitten bevinden zich tussen de cellen, en geven structuur aan bijvoorbeeld botten en aan de huid. Zie de eiwitten maar als de muren van een gebouw. Ze geven ook structuur aan tumoren, al is de ruimte tussen de tumorcellen een chaos.”
Tumor past eiwitten aan
De tumor past de eiwitten in de ruimte tussen de tumorcellen aan. “Ze zijn dus anders dan in gezond weefsel. De groeiende tumor verstoort met name de productie en afbraak van de collageen-eiwitten. Daardoor worden meer collageen-peptiden via het bloed afgevoerd naar de nieren, en in de urine uitgescheiden.”
Darmkanker staat in Nederland op de derde plaats van meest voorkomende soorten kanker. Per jaar krijgen ongeveer 14.000 nieuwe patiënten de diagnose te horen. Zo’n 5000 mensen overlijden aan de gevolgen van de ziekte. Na operatieve verwijdering van de primaire darmtumor is er dertig tot veertig procent kans op het ontwikkelen van uitzaaiingen in de lever.
Nacontrole
Om vast te stellen of er uitzaaiingen zijn, moet een patiënt regelmatig naar het ziekenhuis voor nacontrole. Dan worden er CT-scans gemaakt, of echografisch onderzoek uitgevoerd. Ook het bloed wordt onderzocht.
Als Nick van Huizens bevindingen ook na zijn vervolgonderzoek nog juist blijken, kan een patiënt straks voor zijn nacontroles naar de huisarts. Die stuurt urine van de patiënt, samen met een buisje bloed naar het Erasmus MC, waar het laboratorium de samples onderzoekt en bepaalt of er afwijkingen zijn die wijzen op de ontwikkeling van een uitzaaiing in de lever.
90 procent zekerheid
De urinetest biedt ongeveer 90 procent zekerheid. Dat is dezelfde zekerheid die een ct-scan biedt, laat Van Huizen weten. “Met het verschil dat de patiënt dus niet naar het ziekenhuis hoeft te komen. Op het moment dat een verhoging van de collageen-peptiden wordt gevonden in de urine, zal ter controle alsnog een ct-scan worden gemaakt om de plaats van een uitzaaiing te bepalen.”
Het gaat nog wel enige tijd duren voordat de urinetest bij de huisarts ligt. Van Huizen hoopt op vijf jaar.
Door: Nationale Zorggids
