Ouderen die na elf uur ’s avonds in een verpleeghuis komen te overlijden, worden vaak pas de volgende ochtend gezien door een lijkschouwarts. Uitvaartverzorgers en nabestaanden zijn hier kritisch op, omdat iemand na een paar uur al gaat ontbinden. Beroepsverenigingen Verenso en V&VN reageerden op het nieuwsbericht. Zij herkennen zich niet in het beeld dat wordt geschetst. Dit melden NPO Radio 1, V&VN en Verenso.
Vorige week deelden twee nabestaanden in Trouw hun verhaal over het overlijden van hun ouders in een verpleeghuis. Dit gebeurde middenin de nacht en ondanks verzoeken om meteen lijkschouwing te laten doen, moesten zij op een arts wachten. Verpleegkundig specialist Inge Rinzema (voorzitter V&VN Verpleegkundig Specialisten) noemt het verdrietige casussen, maar zegt het geschetste beeld niet te herkennen. In haar verpleeghuis worden de opties altijd vooraf besproken met familieleden. Vaak is lijkschouwing de volgende ochtend geen probleem als het om een verwacht overlijden gaat. “Maar als er bezwaren zijn om te wachten, dan wordt er ’s nachts wel een lijkschouwing gedaan.”
Tekort aan specialisten ouderengeneeskunde
De ouderenzorg heeft niet genoeg specialisten oudergeneeskunde. In sommige gevallen kunnen verpleegkundig specialisten een rol spelen bij lijkschouwing. ’s Nachts is er ook niet altijd een verpleegkundig specialist aanwezig, maar door lijkschouwing aan het takenpakket toe te voegen zijn er meer zorgverleners beschikbaar die dit kunnen doen. “Dat helpt.”
Taakherschikking
Volgens de wet mogen alleen artsen of gemeentelijk lijkschouwers dit nu doen, maar uit een taakherschikking kan mogelijk blijken dat verpleegkundig specialisten dit straks ook mogen doen. Onderzoek van het ministerie van Volksgezondheid heeft al aangetoond dat de beroepsgroep en physician assistants dit onder bepaald voorwaarden zouden moeten kunnen. Rinzema staat hier helemaal achter. Vooral omdat verpleegkundig specialisten cliënten behandelen vanaf het moment dat ze worden opgenomen tot het ontslag of overlijden. Ze vindt het dus ook heel krom dat zij voor de lijkschouwing in een arts moet inschakelen die helemaal niet bij de cliënt betrokken was.
Altijd in gesprek over stervensproces
Ook Verenso, de vereniging van specialisten ouderengeneeskunde, herkent zich niet in het door Trouw geschetste beeld. “Rond concrete praktijkvoering bij overlijden blijken hardnekkige misvattingen te heersen: bij een verwacht overlijden mag er voor het schouwen namelijk al wél gestart worden met verzorgende handelingen zoals koelen.” Ook laat de vereniging weten dat er altijd met familie wordt gesproken over de gang van zaken rond het stervensproces. Familie kan altijd aangeven als ze willen dat er ’s nachts lijkschouwing wordt gedaan. Artsen komen altijd opdagen als er een onverwacht overlijden is.
Door: Nationale Zorggids / Johanne Levinsky
