Als de plannen door kunnen gaan, betekent de (bijna) gratis kinderopvang in 2025, dat de kinderopvangtoeslag wordt afgeschaft. Het kinderopvangtoeslagstelsel is complex, waardoor veel ouders de afgelopen jaren in de problemen zijn gekomen. En vooral nu de kosten voor de kinderopvang stijgen, is het fijn dat iedereen straks dezelfde kosten kan verwachten: 4 procent is voor eigen rekening en 96 procent voor de overheid. De hele factuur voor de kosten van de kinderopvang gaat straks dus niet meer naar de ouders. En de kosten van 4 procent worden dan door de overheid geïnd. Welke uitvoeringsinstantie hier verantwoordelijk voor gaat zijn, is nog niet bekend.

Gratis kinderopvang bso

Er zijn verschillende soorten kinderopvang, zoals dagopvang of buitenschoolse opvang (bso). Omdat bso dus een vorm van kinderopvang is, is dat straks ook grotendeels gratis. Ook voor buitenschoolse opvang geldt dat ouders vanaf 2025 slechts 4 procent van de opvangkosten betalen.

Gratis kinderopvang gastouder

Net als de buitenschoolse opvang, is ook de gastouderopvang een vorm van kinderopvang. Dat betekent dat ook hier de kinderopvangtoeslag voor wordt afgeschaft en er een eigen bijdrage van 4 procent wordt gevraagd. Volgens gastouderbureau ViaViela gaat dit straks naar verwachting via de kassiersfunctie van gastouderbureaus. Op dit moment werkt de kassiersfunctie als volgt: de gastouder geeft iedere maand aan het gastouderbureau door hoeveel opvanguren ouders hebben afgenomen. Gastouderbureaus sturen de ouders dan een factuur. Na betaling maakt het gastouderbureau het verschuldigde bedrag over aan de gastouder. De kassiersfunctie blijft in 2025 waarschijnlijk behouden, maar krijgt daarbij wel een andere vorm.

Nadelen gratis kinderopvang

Ouders en verschillende kinderopvangorganisaties zijn blij met het vooruitzicht van ‘gratis’ kinderopvang. Maar niet iedereen is even enthousiast. Zo is Brancheorganisatie Kinderopvang er bang voor dat de kwaliteit verslechtert als de kinderopvang straks gratis is. De vrees is dat er te veel sprake is van vrijblijvendheid, terwijl goede kinderopvang juist structuur en regelmaat nodig heeft. Het kan zijn dat de vraag naar kinderopvang in 2025 explosief stijgt, waardoor er nóg langere wachtlijsten ontstaan. Uit Canadees onderzoek blijkt daarnaast dat kinderen die van gratis kinderopvang gebruikmaken vaker last hebben van depressieve en angstklachten. Hoewel kinderen uit minimagezinnen profiteren van de gratis mogelijkheid, zullen anderen er mogelijk niet op vooruitgaan.

Paul Leseman, hoogleraar sociale wetenschappen aan de Universiteit Utrecht, denkt dat het vasthouden van de goede kwaliteit ook weer gevolgen zal hebben voor de kosten. Als de kinderopvang gelijke kansen moet bieden aan alle kinderen zal deze van zulke hoge kwaliteit moeten zijn dat de kosten flink zullen stijgen, zo stelt hij: “Wat dreigt, is dat we geen ruimte hebben extra kwaliteit te bieden aan kinderen uit maatschappelijke achterstands¬groepen of met speciale zorgbehoeften.”

Kinderopvangtoeslag 2023

Dit jaar moeten werkende ouders gewoon nog gebruikmaken van kinderopvangtoeslag om een deel van de kosten vergoed te krijgen. Omdat de kinderopvangkosten flink stijgen, stijgt ook de maximum uurvergoeding voor de kinderopvang. De totale indexering voor de dagopvang en buitenschoolse opvang staat dit jaar op 7,32 procent (9,12 euro en 7,85 euro per uur). De uurprijs voor de gastouderopvang is met 5,06 procent verhoogd. Dit komt neer op 6,85 euro per uur.

Door: Nationale Zorggids / Johanne Levinsky
Bronnen: gratiskinderopvang.nl, ViaViela.nl, RTL Nieuws