Dankzij revolutionaire ontwikkelingen in het stamcelonderzoek kunnen wetenschappers mini-darmen, -levers, -longen en -alvleesklieren in het lab kweken. Sinds kort lukt dit ook goed voor de nier, door het opkweken van zogeheten pluripotente stamcellen. De Utrechtse onderzoekers gebruikten in hun studie voor het eerst volwassen stamcellen, direct uit de patiënt. Cellen uit urine bleken hier ook voor geschikt.

Aandoeningen modelleren 

Een mini-nier uit het lab ziet er niet uit als een gewone nier. Maar de eenvoudige celstructuren hebben wel veel eigenschappen die echte nieren ook hebben, waardoor onderzoekers er bepaalde nierziekten mee kunnen bestuderen. “Met behulp van deze mini-nieren kunnen we verschillende aandoeningen modelleren: erfelijke nierziekten, -infecties en -kanker en kunnen we in detail bestuderen wat er precies misgaat”, zegt Hans Clevers, hoogleraar Moleculaire Genetica aan de Universiteit Utrecht en het UMC Utrecht, en groepsleider aan het Hubrecht Institute. “Hierdoor leren we meer over de werking van gezonde nieren en kunnen we in de toekomst hopelijk behandelingen ontwikkelen voor nieraandoeningen.”

Infectie na transplantatie

Nierpatiënten die een transplantatie ondergaan lopen kans op een virusinfectie. Helaas is hier nog steeds geen goede behandeling voor. “In het lab kunnen we een mini-nier een virusinfectie geven die sommige patiënten na een niertransplantatie ook krijgen”, zegt Marianne Verhaar, hoogleraar Experimentele Nefrologie in het UMC Utrecht. “Vervolgens kunnen we kijken of die infectie met een bepaald medicijn weer geneest. Daarnaast kunnen we met mini-nieren, gemaakt van weefsel van een patiënt met kanker in de nieren, ook kanker bestuderen.

Door: Nationale Zorggids