Apparaten uit een fabriek in Duitsland hebben tijdens openhartoperaties meer dan honderd patiënten met de bacterie Mycobacterium chimaera besmet. Dit blijkt uit internationaal onderzoek geleid vanuit het Radboudumc, dat is gepubliceerd in The Lancet Infectious Diseases. De bron van de infectie is opgespoord en opgeruimd, maar artsen moeten nog zeker twee jaar alert zijn op mogelijke patiënten. Dit meldt Radboudumc.
“Het is een bacterie die maar zelden gezondheidsproblemen veroorzaakt”, zegt Jakko van Ingen, arts-microbioloog in het Radboudumc, als hij het over de Mycobacterium chimaera heeft. “Pas als hij op een onnatuurlijke manier in ons lichaam terechtkomt, kan hij ziekteverwekkend en zelfs levensbedreigend zijn.”
In 2014 melden onderzoekers in Zwitserland dat zes patiënten met de bacterie zijn besmet. Alle patiënten hebben in de maanden of jaren daarvoor een openhartoperatie gehad, waarbij ze een nieuwe hartklep hebben gekregen. De Zwitsers verdenken de heater-cooler, die vaak in operatiekamers (OK’s) is te vinden. Het is een apparaat met een element dat via een waterreservoir het bloed van hartpatiënten kan afkoelen of juist verwarmen.
Van Ingen krijgt later telefoontjes van collega's uit Nederland en Duitsland waarna hij in overleg met specialist infectiepreventie Joost Hopman tot de conclusie komt dat hier sprake is van een internationale uitbraak. Van Ingen doet melding bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg en het European Centre for Disease Prevention and Control. In Nederland worden uiteindelijk vier patiënten opgespoord met de bacterie.
Uit onderzoek blijkt de heater-cooler inderdaad de boosdoener. De waterbak van het apparaat is niet waterdicht en heeft een krachtige ventilator die de bacterie de lucht in kan blazen. Daardoor maakt het apparaat ook vrij veel geluid, wat achteraf gezien een geluk bij een ongeluk was. Van Ingen: “Om van het ‘irritante’ geluid af te komen hadden veel ziekenhuizen, waaronder het Radboudumc, het apparaat buiten de OK opgesteld. Om die reden zijn daar geen infecties met deze bacterie opgetreden. In Nederland hebben we na overleg besloten dat deze apparatuur overal van de OK af moet om verdere infecties te voorkomen.”
De publicatie in The Lancet Infectious Diseases laat zien dat de infectiebron van deze uitbraak, een fabrikant in Duitsland, is gevonden en opgeruimd. Toch moeten artsen nog zeker twee jaar alert zijn op eventuele nieuwe patiënten, stelt Van Ingen: “We hebben bij andere patiënten gezien dat ze soms pas vijf jaar na de infectie ziek worden. Omdat we deze heater-coolers tot eind 2014 uit de OK hebben gehaald, blijft het tot eind 2019 mogelijk dat zich openhartpatiënten melden met deze infectie. In Nederland zijn de artsen daarover geïnformeerd via hun beroepsverenigingen.”
Door: Redactie Nationale Zorggids
