De test die in Nederlandse ziekenhuizen wordt gebruikt voor het vaststellen van ondervoeding leidt te vaak tot een verkeerde inschatting van de voedingstoestand. Het gebruik van de test, de zogenoemde Malnutrition Universal Screening Tool (MUST) valt daarom niet te rechtvaardigen. Dat zeggen onderzoekers van het UMC St Radboud in Medisch Contact.
Ziekenhuizen worden geacht van alle opgenomen patiënten in beeld te brengen of er sprake is van ondervoeding. Dat kan op twee manieren getoetst worden: met de MUST of met de Short Nutritional Assessment Questionaire (SNAQ). Hoe meer patiënten gescreend worden met deze tests, hoe beter de uitslag wordt. Volgens internist Bas Bredie van het UMC St Radboud lijken deze instrumenten op de algemeen interne afdelingen niet zinvol. 'Door de MUST worden mensen verkeerd gekwalificeerd. Patiënten die daadwerkelijk ondervoed zijn, worden niet altijd herkend, en vooral andersom: als je de MUST gebruikt worden veel mensen, tot wel 40 procent, als ernstig ondervoed gekenschetst, en dat is echt niet de realiteit.'
Samen met met physician assistant Michael Heijnen ging Bredie na hoe vaak er op hun eigen afdeling sprake was van miskwalificatie op basis van de MUST. Ze vergeleken de uitkomst van de MUST, waarbij BMI, recent gewichtsverlies en voedselinname centraal staan, met die van een veel uitgebreidere test, de Subjective Global Assessment (SGA). Meer dan een kwart van de 189 onderzochte patiënten zou volgens de MUST risico lopen op ernstige ondervoeding. Volgens de SGA was niemand ernstig ondervoed. Bij 16 patiënten was volgens de SGA sprake van ondervoeding terwijl de MUST geen risico op ondervoeding aangaf. Bij 27 patiënten was volgens de MUST sprake van risico op ernstig ondervoeding, terwijl het SGA 'niet ondervoed' scoorde. Het andere screeningsinstrument, de SNAQ, is niet onderzocht, maar Bredie heeft het idee dat het voor deze test niet veel anders is.
Volgens Bredie is het niet doelmatig om in het hele ziekenhuis op dezelfde manier te screenen op ondervoeding. Met het toepassen van de huidige test wordt een schijnveiligheid ingebouwd, want ondervoede patiënten worden niet opgemerkt, en de kans neemt toe dat mensen in het ziekenhuis krachtvoer krijgen die dat niet nodig hebben. Het gebruik van een uitgebreidere test als de SGA is beter in staat om de voedingstoestand vast te stellen, maar is veel te arbeidsintensief. De MUST kan door coassistenten of verpleegkundigen worden afgenomen terwijl dat met de SGA niet kan. Bredie: 'Het lijkt me in ieder geval dat de MUST moet worden afgeschaft als prestatie-indicator voor het hele ziekenhuis. De MUST als aandachtsinstrument kan nuttig zijn bij bepaalde patiëntenpopulaties, maar voor de algemene interne is er geen toegevoegde waarde.'
© Nationale Zorggids
