Tabletten die retinoïden bevatten, mogen niet tijdens de zwangerschap worden gebruikt. Dit adviseert het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). Het medicijn kan aangeboren afwijkingen veroorzaken. Ook adviseert de Nederlandse medicijnautoriteit CBG uit voorzorg om voor en tijdens de zwangerschap geen zalf of gel met retinoïden te gebruiken. Daarnaast moeten zorgverleners hun patiënten waarschuwen voor mogelijke bijwerkingen zoals depressie, angststoornissen en stemmingswisselingen bij inname van retinoïden. Dit meldt CBG.
Om patiënten en zorgverleners meer bewust van te maken over het gebruik van retinoïden tijdens de zwangerschap, ontvangen zij educatief materiaal. Dit bestaat onder andere uit een checklist voor artsen en apothekers en een herinneringskaart voor de patiënten.
Behandeling van acné en anti-aging
Retinoïden worden gebruikt bij de behandeling van verschillende vormen van acne, ernstig chronisch handeczeem en ernstige vormen van psoriasis en verhoorningsstoornissen. Medicijnen met retinoïden zijn te verkrijgen in orale (via de mond) en topicale (via de huid) vorm. Echter kunnen patiënten zelf ook middelen met retinoïden kopen zonder recept. Het zit dan verwerkt in verzorgingsproducten voor de anti-verouderingseigenschappen van retinoïde. In die gevallen kunnen zij niet door hun behandelaar gewaarschuwd worden voor de gevaren van retinoïden tijdens hun zwangerschap. Onder retinoïden vallen de werkzame stoffen: acitretine, adapaleen, alitretinoïne, bexaroteen, isotretinoïne en tretinoïne.
Tretinoïne kan ook worden gebruikt voor de behandeling van een specifieke leukemiesoort (promyelocytenleukemie). En bexaroteen voor de behandeling van huidaandoeningen bij een gevorderd stadium van cutaan T-cellymfoom.
Advies voor vrouwen met een kinderwens
Vrouwen die zwanger zijn of zwanger willen worden moeten geen tabletten, zalf of gel die retinoïden bevatten gebruiken. Alleen wanneer de arts dit noodzakelijk vindt voor een specifieke behandeling. Tabletten die retinoïden bevatten, geven een zeer grote kans op aangeboren afwijkingen. Deze mogen daarom niet worden gebruikt tijdens de zwangerschap. Hierop is één uitzondering. Tretinoïne mag, gezien de oncologische indicatie, worden gebruikt door zwangere vrouwen als de klinische toestand van de vrouw dit noodzakelijk maakt. Het gebruik van zalf met retinoïde wordt ook afgeraden.
Bij alle vrouwen die kinderen kunnen krijgen, moeten tabletten met de retinoïden acitretine, alitretinoïne en isotretinoïne worden gebruikt in overeenstemming met de voorwaarden van het zwangerschapspreventieprogramma. De risico’s van retinoïden moeten besproken worden met de vrouw en educatief materiaal kan worden meegegeven.
Informatie over depressie
Bij patiënten die tabletten met retinoïden gebruikten, zijn zeldzame gevallen van depressie, verergering van depressie, angst en stemmingsstoornissen gemeld. Patiënten dienen geïnformeerd te worden over deze mogelijke veranderingen.
Door: Nationale Zorggids
