Steeds meer kinderen in het regulier onderwijs krijgen psychische hulp of medicatie vanwege ad(h)d, angst of depressie. Windesheimonderzoeker Bert Wienen vindt die stijging zorgelijk: “Kijk niet alleen naar het kind, maar ook naar de onderwijscontext”, betoogt Wienen in zijn promotieonderzoek. Dit meldt Windesheim.
Leerlingen die in de klas druk of dromerig zijn, komen steeds vaker terecht bij jeugdhulp voor diagnostisch onderzoek, begeleiding of medicatie. Cijfers onderbouwen deze trend. De afgelopen jaren steeg het aantal kinderen dat jeugdhulp nodig heeft met maar liefst 12%.
Inclusief onderwijs
Steeds meer kinderen hebben een individueel ontwikkelingsplan nodig in het onderwijs, waardoor er van leraren meer begeleiding wordt gevraagd. “We zien dat leerkrachten vaak als eerste opmerken dat een kind afwijkt van de norm. Steeds vaker wordt dan de vraag gesteld: ‘Wat mankeert dit kind’? Een vraagstelling die een biomedisch probleem veronderstelt. De oorzaak en oplossing worden in het kind gezocht. Terwijl je er ook vanuit pedagogisch perspectief of vanuit de onderwijscontext naar kunt kijken. Wat maakt dat dit kind zo op deze omgeving reageert en welke pedagogische ondersteuning past daarbij?", zegt Wienen.
Doorbreek denken in ‘stoornissen’
“De perceptie van de leraar speelt een belangrijke rol, zo blijkt uit mijn onderzoek. Als er twee leerlingen in de klas als lastig worden ervaren, worden meer kinderen door een leerkracht lastig gevonden. En in klassen met een overschot aan jongens wordt meer afwijkend gedrag opgemerkt dan in klassen met meer meisjes. Waar dan juist pro-sociaal gedrag wordt opgemerkt. Dat is niet goed of fout. Maar het is wel belangrijk om deze context mee te wegen in diagnosetrajecten en daar bewust van te zijn”, licht Wienen toe.
Hij ziet ruimte voor verbeteringen in de manier waarop het onderwijs is georganiseerd. Ook ziet Wienen vanuit zijn onderzoek dat leerkrachten ambivalent tegenover diagnoses en medicatie staan. "Maar er ook voordelen van ondervinden. Ik pleit voor alternatieve vormen van ondersteuning om de overdiagnosticering en overmedicalisering in het onderwijs terug te dringen. Vormen van begeleiding die meer recht doen aan de unieke talenten van kinderen en hun sprongsgewijze cognitieve ontwikkeling."
Hogere prestatienormen
De toename in psychische diagnoses bij kinderen, komt volgens de Associate lector ook door de maatschappelijke druk om zo goed mogelijk te presteren. Kinderen moeten steeds meer vragen goed hebben om havo-advies te krijgen. Tegelijkertijd wordt er voor veel beroepen een hoger diploma gevraagd dan voorheen.
Door: Nationale Zorggids
