Diepbreinstimulatie (DBS) kan onder meer patiënten met Parkinson verlossen van ongecontroleerd bewegen of trillen. De bestaande technologie om DBS-elektrodes in de hersenen te plaatsen is echter onnauwkeurig, waardoor alleen topspecialisten een goede succesratio halen. Marc Janssens van de TU Eindhoven ontwikkelde daarom nieuwe instrumenten, waarmee hersenchirurgen met minder ervaring met DBS de elektrode ook nauwkeurig op de juiste plek in de hersenen kunnen plaatsen. Dat kan de wachtlijsten helpen verkorten. Dit meldt TU Eindhoven.
Bij DBS plaatst de chirurg elektrodes diep in het brein, via kleine openingen boven in de schedel. De elektrodes zijn aangesloten op een ‘pacemaker’ die pulsen afgeeft, waardoor het ongecontroleerd bewegen en trillen van ledematen vrijwel helemaal onderdrukt kan worden. Helaas zijn de wachttijden lang, wat leidde tot Kamervragen. In Nederland kan de wachttijd oplopen tot twee jaar.
Sinds jaren ’90 niet meer veranderd
De DBS-elektroden moeten bij Parkinson-patiënten meestal in de nucleus subthalamicus uitkomen, een cruciaal deel van de hersenen dat maar 8 bij 4 millimeter groot is. Het grootste deel ervan is gericht op bewegingen, maar de randen controleren onder meer emoties en leerprocessen. Uiterst nauwkeurige plaatsing is dus essentieel. De huidige plaatsingstechniek, die in wezen sinds de uitvinding van DBS in de jaren ’90 niet veranderd is, is daarbij de bottleneck.
Marc Janssens ontwikkelde een geheel nieuwe techniek die veel nauwkeuriger is. De sleutelrol daarin heeft de door hem ontwikkelde adapterschijf, die de ingreep een vast referentiepunt geeft. De schijf bevat een referentiedriehoek die op de MRI-scan goed zichtbaar is. De procedure krijgt naar verwachting een nauwkeurigheid van een millimeter of minder. Hersenchirurgen die deze ingreep niet vaak doen, kunnen zo toch succesvolle ingrepen doen.
Nu wel onder narcose
In de huidige praktijk is het nodig dat patiënten bij bewustzijn zijn, omdat de chirurg reacties van de patiënt nodig heeft om te zien of de elektrodes op de juiste plaats zitten. De patiënt moet de urenlange, onaangename procedure helemaal meemaken. Met de nieuwe, hoge nauwkeurigheid is de feedback van de patiënt niet meer nodig, waardoor die de operatie rustig onder narcose kan ondergaan.
Door: Redactie Nationale Zorggids
