Posttraumatische stressstoornis (PTSS) met secundaire psychotische kenmerken is een ernstige stoornis. Promovendus Mario Braakman van het UMC St. Radboud onderzocht vluchtelingen en asielzoekers bij Phoenix, een gespecialiseerde psychiatrische kliniek van Pro Persona in Wolfheze. Zij hadden eerst last van PTSS maar kregen daarna psychotische symptomen. Hun wanen en hallucinaties bleken echter zeer slecht te behandelen met de gebruikelijke antipsychotische medicatie voor schizofrenie.

Braakman onderzocht of het ging om een vorm van schizofrenie of om een complexe posttraumatische stressstoornis. Geen van beide bleek het geval. Psychotische PTSS is een nieuwe psychiatrische diagnose die vraagt om een specifieke behandeling.

Volgens Braakman zijn er drie belangrijke verschillen tussen psychotische PTSS en schizofrenie. Allereerst zijn de wanen en hallucinaties bij psychotische PTSS zelden bizar van inhoud zoals bij schizofrenie wel het geval is. “Een schizofrene patiënt kan bijvoorbeeld denken dat mensen door een muur kunnen lopen, of dat er een atoombom in Tokyo ontploft als hij aan z'n pink trekt. Bij psychotische PTSS hebben wanen altijd een relatie met de traumatische ervaring. Iemand die bijvoorbeeld is gemarteld door de KGB, ziet KGB'ers achter bomen staan,” legt Braakman uit. Verder hebben patiënten met psychotische PTSS meestal drie keer zo veel bijkomende psychiatrische stoornissen dan schizofreniepatiënten maar juist zelden formele denkstoornissen.

Volgens Braakman kunnen deze drie variabelen in negentig procent van de gevallen correct voorspellen in welke groep een patiënt valt. Hoeveel patiënten ten onrechte als schizofreen worden gediagnosticeerd is niet bekend. Ook de juiste behandeling van psychotische PTSS moet nog nader worden onderzocht maar Braakman verwacht veel van gedragstherapieën als EMDR (Eye Movement Desensitazation and Reprocessing), een interventietechniek die vaak wordt ingezet bij mensen met PTSS.

© Nationale Zorggids