De behandelingen komen uit de VS en worden ook wel Applied Behavior Analysis (ABA) genoemd. In Nederland zijn er honderden aanbieders in speciale centra, ABA-huizen en ABA-scholen die deze methodes gebruiken.

Bij de therapie wordt ‘autistisch gedrag’, zoals het vermijden van oogcontact, afgeleerd en praktische vaardigheden aangeleerd. Deze behandeling worden meestal niet vergoed door zorgverzekeraar, maar wel via de Jeugdwet, het persoonsgebonden budget en de Wet langdurige zorg.

PTSS

Het LBVSO meldt dat de behandeling voor driekwart van de kinderen traumatisch was, terwijl 90 procent daarna zelfs gediagnosticeerd werd met posttraumatische stressstoornis (PTSS). "Je wordt geforceerd om je eigen zelf en eigen zijn te onderdrukken", zegt LBVSO oprichter Elijah Delsink, die zelf ook op het spectrum zit. "Ze nemen eten, de mogelijkheid om naar de wc gaan en comfort items van het kind zoals een deken of knuffel weg. Die krijg je als 'beloning' terug als je het volgens hen goed doet. Het richt absoluut schade aan."

Terwijl hoogleraar diversiteit en inclusie Sander Begeer van de VUA de behandelingen niet aanbeveelt, vindt hij dat de behandeling beter onderzocht moet worden voordat er een verbod op komt.

Problematische label

Staatssecretaris Van Ooijen wil een gesprek aanknopen met ouders en behandelaars over de vele klachten en wat deze precies inhouden. Met deze gesprekken kan de professionele praktijk hierop aangepast worden.

De Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA) is van mening dat ‘autistisch gedrag’ met deze behandeling als problematisch worden bestempeld, terwijl dat niet zo is. "Er is namelijk niks mis met bijvoorbeeld het heen en weer wiegen van het bovenlijf of het fladderen met de armen om rustig te worden", zegt de vereniging. "Of met het ontwijken van oogcontact tijdens een gesprek omdat je anders niet goed kan nadenken over het antwoord op een vraag."

Hulp bieden

Bestuurder van Stichting ABA Nederland Stefan de Graaf zegt dat hij de klachten van Delsink. "Op de dingen die hij beschrijft moet inderdaad een verbod komen. Maar dat zou ik niet eens als ABA beschrijven." De Graaf is zelf ook behandelaar en zegt dat hij straffen zoals comfortitems wegpakken niet uitvoert. "Dat vind ik niet eens onderdeel van een ABA-behandeling."

De bestuurder zegt dat dit soort behandelingen autistische kinderen juist helpt om zichzelf uit te drukken. "Helaas zien we veel voorbeelden waarin die principes niet goed worden toegepast. Daar moeten we echt scherp op zijn."

Door: Nationale Zorggids